Ilk yerlesenler yine Türklerin atalari kabul edilen Kasgalardir.
Ünye'yi kurduklari iddia edilen Yunan asilli Miletlilerin Ünye'ye yerlesmeleri ile ayni dönemlerde Kafkasya ve Hazar Denizi arasindaki "Kimmeriya" denen bölgede yasamakta olan Hazar ve Kipçak Türklerinin atalari olan 'Kimmerler' ayni soydan gelen Iskitlerin istilasina ugradilar. Iskit Türkleri M.Ö. 720 yilinda Kimmerler'i Karadeniz'e dogru sürdüler.
Sari saçli, kumral, mavi gözlü Kuman tipinde olan Kimmerlerin Karadeniz boyuna yayilarak yerlesmeleriyle Ünye'yi de içerisine alan bölgeye ikinci kez Türkler gelmis oldu. Yani o yillarda Karadeniz'de yalniz Yunan asilli halklar yoktu Türk ve Kafkas halklari da gelmislerdi.
Gimiroi - Kimmeroi- Kimmerler
Hititlerin tarih sahnesinden çekilmesinden sonra Ünye Friglerin hakimiyetine girmisti, Frigleri geçen hafta yazdik, Frigler, ilk defa MÖ 750'de Orta ve Güneydogu Anadolu'da bir krallik düzeyine ulasmislardir.. Cografyaci Strabon'a göre Frigler, Avrupali bir kavimdi ve Anadolu'ya gelmelerinden önce "Brigler" olarak aniliyorlardi..
Kafkaslar üzerinden gelen Kimmerler, Frigleri ortadan kaldirmislar ve Ünye civari Kimmerler'in hakimiyetine geçmistir.. Prof. Dr. Taner Tarhan, 'Kimmerler Eskiçag'daki 'Türk Kültür Tarihi'nin, ilk temsilcileridir, adlari günümüze kadar ulasmis olan ilk Türkler ve ilk Türk devletidir" demektedir. Antik Grek kaynaklari onlara Kymmerioi veya Kymmerio demistir..
Kimmerler Giresun- Amasra arasi yerlestiler ve Sinop'u baskent yaptilar. Daha sonra bati'da Heraklia Pontika (Karadeniz Ereglisi), Dogu'da ise Amisos (Samsun) Onea (Ünye) Kotyora (Ordu) Krezus (Giresun) Trapezos'a (Trabzon) kadar kiyi bölgesinde yayildilar. Bu ayni zamanda Egeli Yunanli bir halk olan Miletlerin de gelerek buralarda yerlestikleri ve ticaret kolonileri kurdugu yillardir.
Kimmerler, korkusuz ve cesur savasçilar olarak ün salmislardir. Çok iyi kiliç kullanirlar, ok atma ve balta kullanma da ustaydilar. Düzenli bir devlet kuramadiklari için zaman içinde güçlerini yitirmeye basladilar. Önderleri Dugdamme'nin bir savasta ölmesi, üzerine Lidya Krali Alyattes tarafindan M.Ö. 595'te büyük bir yenilgiye ugratilarak dagildilar.
Kimmerler Türklerin Atasi mi?
Asurlularin Gimirai dedigi ve Tevrat'da da Gimiraya, Antik Grek kaynaklarinda Kymmerio olarak geçen Kimmerlerin Türk kökenli oldugu iddialar arasindadir.
Hazar Türklerinin Hakanlari da kendi atalarini sirasiyla "Nuh-Yafes-Kimmer-Togarma" seklinde göstermislerdir. Kimmer' in oglu Togarma ise bütün Türklerin atasi sayilmaktadir. Kimmerlerin Karadeniz Bölgesindeki varligini gösteren arkeolojik ve filolojik kanitlar mevcuttur.
Ünye'de bulunan gümüs bir kap arkeolog Ord. Prof. Dr.Ekrem Akurgal tarafindan Kimmer sanatinin son eserlerinden biri olarak nitelendirilmistir.. (Kaynak Vikipedia)
Kimmerler, Tunç Çaginin yasandigi M.Ö. 3000 – 1000 Yillari arasinda yasamis, derin kültürel miraslar birakmis, günümüzde efsane ve masal karakterlerine konu olmuslardir..
Tarihte Ünye ve Terme civarinda yasadiklari söylenen Amazon kadinlarinin da Kimmerler oldugu artik bilinen bir gerçektir.
Amazon Kadinlari, katildiklari savaslarda üç düsman öldürmeden evlenememekte, çok iyi ok kullanan bu savasçilar daha iyi ok atabilmek için sag gögüslerini keserlerdi.
Kimmerler'in Dili
Kimmerler Iskitler'in diline yakin bir dil konusmakta idiler, çünkü dil ve irk olarak ayni kökenden gelmekte idiler. Ele geçen bilgilere göre fiiller Türkçe'dir, Türk lehçelerinde halen kullanilmaktadir. (anira onamak), (arat oturmak) (daldu doldurmak) (dut dutmak) (götürürmek götürmek) (kappika kapama) (katzavana kazimak) (kutta katmak); gibi
Kimmerlerin ölülerini ya kayalara oyulmus mezarlara ya da tümülüslere gömerlerdi. Bir mezar odasinin üstüne tas veya toprak yigilarak yapilan yapay tepeciklere kurgan veya tümülüs adi verilirdi. lk mezartasi Kimmerler tarafindan kullanilmistir..
Kimmerler'den sonra Ünye'ye Lidyalilar hakim olmus onlarin pesinden Persler, (Iranlilar), Helenler (Yunanlilar) Pontus, Romalilar, Bizanslilar, Selçuklular ve Osmanlilar gelmislerdir.
Türk Kimmerler
Kimmerler hakkinda Türk Kimmerler / Kimmerya adli bir kitap yazan Ahmet Haldun terzioglu kitabinin tanitim bilgilerinde sunlari yazmaktadir.
Kimmerler, tarihçilerin Proto-Türkler olarak tanimladiklari, Ural - Altay kökenli budunlarin, bati kolunu olusturan Türklerdir. M.Ö. 2300 yillarindan itibaren yasadiklarini gösteren, varliklarini kanitlayan bilgiler ve eserler birakmislardir.
Ulastiklari medeniyet seviyesi ile bronz çaginin asilmasina, demir çaginin baslamasina öncülük etmislerdir. Kurduklari devletin adi Kirim'di, Kirim adi, Kimmerlerden gelmektedir.
Arkeolog H. T. Okutan'a göre Kimmerler'e ait yapitlara Sebinkarahisar'da rastlanmaktadir. Bazi yer adlari Kimmerlerden kalmistir. Tarih sahnesinden çekildikleri halde yüzyillarca devam etmis ve kullanilmistir. Trabzon'daki Kimmerius Dagi Bati Anadoludaki Kimmer Bogazi, Kimmeris ,Kimmerikum, Kimmerike gibi.
Amerikali yazar Robert Ervin Howard tarafindan yaratilmis çizgi roman kahramani olan Barbar Kimmeryali Conan 'in serüvenleri tüm dünyada yayinlanmis ve insanlarda Kimmerler hakkinda merak ve ilgi uyandirmistir.
Belki Conan geçmiste Ünye'de yasamis olabilir..
Kaynaklar:
Ilhami DURMUS Anadolu' da Kimmerler ve Iskitler Türk Tarih Kurumu
Gökhan Tok, "Ölülerin Anlattigi Tarih"