Aya Nikola Kilisesi Ne zaman yapıldı, Neden yok oldu?

Aya Nikola Kilisesi  Ne zaman yapıldı,  Neden yok oldu?

Yaşar KARADUMAN

Ayanikola Ünye’nin iki kilometre batisinda deniz kenarinda eski bir Rum köyünün ve üzerinde zamaninda bir kilise bulunan adanin ismidir.  Ayanikola adini, adanin üzerine yapilan bir kiliseden alir. 

 

 

 Kilisenin karsisindaki   Aya Nikola  köyü küçük bir balikçi köyü idi.. Bu köy halki adanin üzerine bir  kilise insa etmisler ve  Aya Nikola adini vermislerdi...  Aya Nikola ayni zamanda denizcilerin koruyucusu olarak ta bilinirdi. Balikçilar ve denizciler denize açilmadan önce buraya gelir dua ederlerdi.  Rumlar hastalarini buraya getirir, yeni çiftler evlenmeden ve evlendikten sonra adaya gelerek dua ederlerdi.

 

Aya Nikola ne demektir?

Aya kelimesinin manasi Grekçe’de,(Yunanca’da)  aziz, anlamina gelir. Dünyada yasadigi müddetçe yaptigi iyiliklerle Tanri’nin sevgisini kazanmis kisilere verilen bir unvandir.

Hiristiyanlikta dini bir  mertebedir, bizde karsiligi yoktur.  “Din büyügü” denebilir.

Hristiyanlar da çok kullanilan bir erkek ismidir. Bayan olursa Nikol, Ruslar, Nikolay, Almanlar Ingilizler ve diger bati ülkeleri Nikolaus, veya Klaus derler.

Yani buradaki kiliseye yapildiktan sonra Nikola adli bir azizin adi verilmistir.. Aya eki ize aziz demektir.

 

Aziz (Aya) Nikola Kimdir?

Aziz Nikola bizim bildigimiz ”Noel Babadir.” Hani yilbaslarinda kirmizi elbiseleri ile bacadan girerek çocuklara hediye dagitan “Noel Baba”

Noel Baba’nin diger dillerdeki adi ise,  Noel Father, Pere Noel, Heilige Kalus, Father Cristmas, Santa Claus, Heilige Nikolaus, Saint Nicholas, Sinter Klaas, Babbo Natale, Pa Norsk’ tir.

 

Ada üzerine yapilmis bu kilisenin karsisinda ve daha yukarilarda küçük Rum köyleri vardi.

Kilisenin karsisindaki köyün halki.  1700 yillarin sonuna dogru adanin üzerine kendilerinin ve yukaridaki köylerin ibadet edebilmesi için bu kiliseyi yapmislardi. Avlanmaya çikan balikçilar ve denizciler denize açilmadan önce buraya gelir avlarinin bereketli geçmesi ve sag salim dönebilmeleri için dua ederledi. Aziz Nikola denizcilerin koruyucu olarak bilinirdi. Rumlar hastalarini buraya getirir Hagia Nikolas’a adarlardi. Yeni çiftler evlenmeden ve evlendikten sonra adaya gelerek dua ederlerdi.

 

 1780 yillarinda yapildigi sanilan kilise 1900 yillarinin baslarina kadar varligini korudu, insanlar zamanla baska yerlere göç edip cemaati azalinca 1900 yillarinin baslarinda terk edildi ve taslari sökülerek baska yerlerde kullanildi.

Kiliseden günümüze ancak, adanin üzerinde yarim duvardan baska kayda deger bir sey ulasmamistir.  Son kalan tas ve duvar parçalari da defineler tarafindan parçalanmistir.

 

 

 Aziz Nikola’nin Hikayesi

Tüm dünyada Noel Baba adiyla taninan, Aya Nikola, Hiristiyanligin ilk yillarinda Antalya'nin Kale ilçesine bagli Demre beldesinde yasamis bir din adamidir. Ünye ile bir ilgisi yoktur, yalniz kiliseye adi verilmistir.
Aya Nikola'nin ölüm günü tüm Hiristiyanlarca 6 Aralik olarak kabul edilir

Genel görüs ise Aziz Nikola nin üçüncü yüzyilda Patara´da dogdugu ve orada dini egitim alip, rahip olduktan sonra MS 345 veya 351 tarihinde 6 Aralik da Demre de öldügüdür.

1836 yilinda Ünye’den geçen seyyah ve yazar Hamilton söyle yazar.
Terme'nin 30 kilometre dogu'sunda, Ünye'ye varmadan önce “Ayanikola” denilen birkaç evden meydana gelen bir kiyi köyüne geldik. Burasi adini bir küçük kilisenin vakfedildigi yerel gemicilerin pîri olan Aziz NiKOLA'dan almistir.”

1836 yilinda Hamilton buradan geçtigi zaman harabe halinde olan bu kilise o zamandan bu yana tamamen ortadan kalkmistir.

 

Noel Baba

Noel Baba Hediyeleri

Neden Bacadan Atardi?

 

Dünyada Aya Nikola adi verilmis iki bin kilise vardir

“Aya” veya “Hagia” ekinini Grekler ve  Ortodokslar kullanir, Latin’ler “Sent” veya “Santa” ekini kullanirlar onlar Aya Nikola’ya “Santa Claus” derler.

Fransizlar “Pere Noel” Türkler “Noel Baba” der. Hepsi ayni kisidir.

 

Bütün dünyada Noel Baba olarak taninan Aya Nikola “Aziz Nikolaus,”  Akdeniz kiyilarinda Patara'da dogmustur.

Zengin bir  tüccarin ogludur,  babasi öldügünde büyük bir servetin tek mirasçisi olmus ve servetini yoksullara yardim için harcamaya karar vermistir. Bu sirada Patara'da  kizlarinin çeyizini yapamayacak kadar fakir biri çaresizlikten kizlarini satmayi  düsündügü bir anda, Nikolaus onlara yardim etmeye karar verir, gururlarini kirmamak için onlar uykuda iken büyük penceresinden bir kese altini içeri atar. Sabah parayi bulan büyük kiz çok sevinir.

Daha sonra ortanca ve küçük kizin da çeyiz paralarini da karsilamak isteyen Nikolaus pencereler kapali oldugu için parayi bacadan atar.

Iste Noel Baba'nin yilbasinda bacadan hediye atma öyküsü böylece baslar.

 Aziz Nikola’nin 6 Aralik 343'te 65 yasinda öldügü sanilmaktadir. Antalya’nin Demre ilçesinde adina yapilan kiliseye  gömülür..Haçli Seferleri sirasinda  1087'de Italyan askerler kemiklerini çalip Bari'ye götürürler. Onun oldugu sanilan bir kisim kemik ise bugün Antalya Müzesi'nde saklanmaktadir. Noel Baba’nin mezari Italya’nin Bari kentindedir. ( Yasar Karaduman - Ayanikola)