Bir İnanç, Efsane, Masal Ve Kültür Meselesi Olarak;

Kuskusuz, ben fakir, köyüm ve yöremle ilgili çok sey bilmeliyim ve biliyorum. Lise’yi bitirinceye degin; zamanim, Cevizdere, Denizbükü, Yüceler, Gölcegiz, Yigitler, Günpinari, Nuriye civarini kolaçan ederek geçti.  Cografi ve kültürel olarak birçok seyi bilmeme karsin; ihtiyar annemin hafizasi yaninda, benim hafizam serçe hafizasi kadar kaliyor.

‘Asarkaya’ ile ilgili bir yazi okumustum. Yazilanlarin havada kaldigini, yöredeki anlatilarla ve özellikle babamdan ve annemden duyduklarimla uyusmadigini gördüm. Mademki bir Asarkaya çevresi çocuguyum; bir seyler yapmaliyim, dedim. Bölgeyi, söyle bir ana hatlariyla (tekrar) gezdim. Bir hafiza antrenmani yaptim. Sonra…  Anacigimi aldim karsima. Basladi anlatmaya. Bir söylesi tadindaki konusmamizi, gazeteci agziyla yaziya döktüm ve bu metin çikti ortaya:

Asarkaya’nin oldugu yer ziyaret yeri imis… Asil türbe, Ünye Sehir Merkezi yönündeki Tepeboz tabir edilen tepede imis. Tepeboz’da yan yana iki kabir varmis. Bu kabirler yapili imis. Dislari tasla örülmüs imis. Yan-yana iki zatin mezari varmis. Bu mezarlarin kime ait oldugu (ismen ve cismen; kesinlenerek) bilinmiyormus. Ama eskiden beri burada iki mübarek zatin yattigi ve evliya makami oldugu anlatilirmis.

“Vaktiyle, ben 12-13 yaslar arasinda iken; orada iki sene yaz geçirdik. Yani,  1940-1950 civari. O zamana kadar,  Akkus- Dumantepe’ye, yaylaya giderdik.  Ondan sonra, daha girmedik.  Orasi (Tepeboz), küçük yaylamizdi. Bütün sülale, orada yazlama yapardik. Orada patates tarlalarimiz vardi. Ahsaptan yapma yer evlerimiz vardi.  Evliya makami, daha yüksekte, tepede idi. Yani, bugünkü Ünye-kent ormani merkezinin bulundugu yerde idi.  Oraya dogru bir patika yol giderdi. Yolun sonunda evliya makami (kabirler) vardi. Ben çocuktum, bir sey olur diye korktugumdan gidemezdim. Ancak, büyüklerimiz de çekinirdi. Bizi savurur, atar diye korkarlardi.

Burada yatan zatlar kimdi? Nereden geldiler, nasil geldiler, niye buradalar? Bilinmiyor. Ancak, atalarin anlattigina göre, bu bölgedeki evliyalar 7 kardesmis. Cinibadet (Terme’de; Cüneydi Bagdadi diye iddia ediliyor son dönemlerde), Sihniz (Ünye- Gölevi Mh./Saca Mh. arasinda; bilindigi gibi, son dönemlerde, bunun Seyh Yunus,  Yunus Emre oldugu iddialari var), Saraytepe(Tekkiraz-Ünye’de), Melikgazi(Niksar’da),  Baskizdiran (Kümbet Tepesi/Ünye Yigitler Köyü ile Üçpinar Köyü arasinda), Asarkaya (Makami Ünye Cevizdere Tepeboz Mevkii; ziyaretgahi: Yüceler Köyü Asarkaya Tepesi). 7.’nin nerede oldugunu bilmiyorum.

Biz, aile olarak, Asarkaya’da çok kurban kestik. Tüm sülale kesti. Sihniz (Sehnuz)’da kestik. Baskizdiran’da adak kestik. Cinibadet’te kestik.  Melikgazi’ye bir kere ziyarete gittik.

Eskiden, Asarkaya’ya, Temel Hoca isminde bir Hoca gelmis.  “Burasi ziyaret yeri.Karsida (Tepeboz’un zirvesinde) iki zat var. Bu zatlar dilekleri oradan beri kabul ediyor. Bu zatlar gürültü-senlik istemiyor.”demis. Bu Hoca’nin gelmesi, ben dogmadan önce Yani 1937’den önce imis. Yani, bizim sülalede öteden beri bilinen, makam-ziyaret yeri ayrimi, disaridan gelen o Hoca tarafindan da dogrulanmis.

Babamdan Dedem, yani: Babam Halil Ibrahim Besli(oglu)’nin babasi olan Saban(nüfusta Mehmet); Tepeboz’a, evliya makaminin oldugu yere odun etmeye gitmis. O zaman, o civarda mübarek zat oldugu biliniyormus, ancak yeri bilinmiyormus. O zamanlar orasi ulu ormanmis. Dedem de kabirlerin yerini bilmiyormus. Katiri baglamis. Odun kesmeye baslamis. Birden savruldugunu fark etmis. Bulundugu yerden, yani en tepeden, yaklasik 40-50 metre daha az irtifada olan, eskiden bekçi lojmani olan, bugün ise iki katli ve ahsap kaplama yapi olan mevkie düsmüs. Savruldugu yer ile düstügü yerin mesafesi yaklasik 400 m. uzaklikta. Dedem, kalkip savruldugu yere yürümüs, katirin bagini çözmüs, sessizce köye dönmüs. Yasadigi olayi anlatmis. Dedem, Kur’an yazisi okurdu. Kur’an okurdu ve bilirdi.  Devrine göre, dini bilgisi ileri bir kimseydi. Her gece Kur’an okurdu.  Hoca, Dervis arkadaslari vardi. Dedeme “Dervis” diye hitap ederlerdi.

Balcioglu Emir isminde bir kisi vardi. Emiroglulari denen ailenin büyügü idi. Bu kisiyi ben hatirlamiyorum Ya çok küçüktüm veya ben dünyada yokken ölmüs olmali. Bu aile, Ünye Cevizdere Köyü Kalfali Mevkii’nden olan ve halen de orada arazileri olan bir ailedir. Bu kisi vefat ettigi zaman, ölüsünü, bugünkü Çakmak ve Kusdogan Köyü’nün alt taraflarinda ve Günpinar Köyü ile aralarinda bulunan; Cevizdere Irmagi kenarindaki ulu mezarlik olan ve adi SINANKAFA olan kabristana defnedilmis. (Balcioglu Emir’in oglu Mustafa idi. Sonra o da vefat etti. Fakat bu kisi, Denizbükü Köyü Geneli Mevkiine, haniminin yanina, defnedilmistir.) Iste bu Balcioglu Emir, birgün aklina esmis; ben demis,  bu mübarek zatlarin türbelerinin çevresini temizleyecegim. Varmis türbelerinin yanina.  Çaliliklari-dikenleri kirkmaya baslayinca, birden savrulmus. Bir de bakmis; kendisini, Basköy’e bagli Dönüklü Mevkii’nin, Cevizdere Irmagi kenarinda bulunan, Egribacak isimli yerdeki, Dönüklü Degirmeni yaninda bulmus…”

Bu iki savrulma olayindan sonra… Insanlar, zatlarin yanina yaklasamamis. O nedenle,  geleneksel oldugu üzere, ziyaret yeri sayilan Asarkaya Kayasi’na gidilmeye devam edilmis. Hatta Beslioglu Sülalesi’nden Gülizar ve Fadime isimli iki hanim; hapse düsen kardeslerini kurtarsin diye; zatlara yalvarmak maksadiyla gitmisler. Ziyaret yerine degil de, zatlarin türbelerine giderek, daha etkili olur umuduyla dilekte bulunmak istemisler. Ama korkudan, türbelere yaklasamamislar. Uzaktan, bir miktar yaklasarak dilekte bulunmuslar.