1888 yılında Sultan 2.Abdulhamit Han tarafından imtiyaz nişanesini Japon İmparatoruna vermek üzere yola çıkan ve bu görevi tamamladıktan sonra dönüş yolunda 1889 yılında fırtınaya yakalanarak batan Ertuğrul Firkateyninde şehit düşen 550 denizci ile olaydan yaralı olarak kurtulan 69 denizci, Ünye Burunucu Mahallesi’nde Topyanı mevkinde bulunan Ertuğrul Firkateyni Şehitlik Anıtı’nda düzenlenen programla anıldı.
Programda, Türk Japon Dostluğu ve Ertuğrul Firkateyni Şehitleri Derneği Başkanı Prof. Dr. Sait Kapıcıoğlu ve yönetim kurulu üyeleri tarafından anıta çelenk sunuldu.
Ardından şehitler anısına saygı duruşunda bulunulup, Japon ve Türk Milli Marşları okundu.
Dernek Başkanı Prof. Dr. Sait Kapıcıoğlu, törende yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“1888 yılında Japon İmparatoru Meiiji Osmanlı İmparatorluğu’na dostluk için amcasını İstanbul’a gönderdi. O tarihe kadar Osmanlı İmparatorluğu, Japonya’nın adını bile duymamıştı. Bu ziyaret iki ülkenin dostluk ateşini yakmıştır. Sultan Abdulhamid, iade-i ziyaret için Ertuğrul Firkateynini görevlendirdi. Ertuğrul Firkateyni üç aylık yolculuğu büyük meşakkatlerle 11 ayda tamamlayabildi. İmparator'a Sultanın nişanını takdim ettiler. Görevlerini tamamlayıp dönüş için yola çıkarken Japon yetkililer Osman Paşa’ya yalvardılar: ‘Tayfun zamanı. Yolculuğu erteleyin. Biz bu aylarda balıkçıları bile göndermeyiz’ dediler: Emir gelmişti. Yola çıkışlarının 2. gününde Koşıno feneri açıklarında tayfuna yakalanarak 1890 yılında Ertuğrul kayalara çarparak parçalanmıştır. 133 yıl önceki dünyanın en büyük deniz facialarından biri olan bu kazada 610 denizcimizin 550’si şehit olmuştu.”
Tüm Japon halkına fedakarlıkları için teşekkür eden Kapıcıoğlu, “Kazada 69 denizcimizi Koşino fenerine yaralı olarak çıkmayı başardılar. Japon halkı muhtar SAİTO ve daha sonra Japon imparatoru önderliğinde gazilerimizi canla başla ve aşk ile bağılarına bastılar. Gazilerimiz tedavi ettiler. Şehitlerimizi gece fenerlerle defnettiler ve İstanbul’a bir hücumbot ile taşıdılar. Gazilerden biri aynı gün gittiği Beyazıt meydanında vurulma talihsizliğine uğradı. Japon halkı askerlere yardım parası topladı ve Sultan'a takdim edildi. Dünyada eşi olmayan bu insanüstü şefkatleri için Japon halkına şükranlarımızı sunuyoruz.” dedi.
Türkiye’nin ilk ve tek Ertuğrul Şehitleri Anıtı’nın Ünye’de olduğunu vurgulayan Kapıcıoğlu, şunları ifade etti:
“Gemide 10 Ünyeli levent vardı. Hemen hepsi bandocuydu. Dokuzu şehit oldu, biri Ünye'ye sağ olarak döndü. Kazadan 124 yıl sonra Türkiye'nin ilk ve tek Ertuğrul Şehitleri anıtı Burunucu - Çömlekçi Mahallemizdeki Topyanı'nda kuruldu. Bu uluslararası anıt, Ünye Oşima arasındaki Türk- Japon kardeşliğinin köprüsünü temsil ediyor. Mahallemiz bu anıta sahip olmakla büyük bir onur duymaktadır. Türk - Japon Dostluğu ve Ertuğrul Şehitleri anıtını yapan derneğimizin kurucu üyeleri olup hakkın rahmetine kavuşan evladım Mert Kapıcıoğlu, Bakanımız Refaattin Şahin ağabeyimiz ve Yaşar Karaduman’ı şükran ve minnetle anıyor, onlara Allah'tan rahmet diliyoruz.
Anıtımıza Ertuğrul demirini temsil eden çapayı yerleştirme şansını yakaladık. Bundan sebep belediyemize şükranlarımızı sunarız. Aynı hassasiyeti Türk Japon Kültür ve Sanat Merkezinin yapılması, tabyaların restorasyonu konusunda da gösterecekleri ümidimiz ve beklentimizi sürdürüyoruz. Böylece Türk ve Japon kültürü Ünye'de sentezlenecek, iki ülkenin dostluğu hümanizm ve Japon Cocoro felsefesinde şahikaya ulaşacaktır.”
Ünye Belediye Başkanı Hüseyin Tavlı, “Ertuğrul Fırkateyni’nin 16 Eylül 1890 tarihinde elim bir hadise neticesinde o kazaya uğraması 500’ün üzerinde şehit vermemize ve 69 askerin yaralanmasına sebep olmuştur. Böyle bir elim hadisenin neticesinde bu anıt oluştu. Böyle bir hadisenin hiç yaşanmamasını isterdik. Nasıl gidişiyle uğurlandı, gelişiyle de karşılanmış olsaydı keşke. Ancak böyle bir hadise de iki ülke arasında dostluğun kurulmasına vesile oldu. Bu dostluk çok daha da güçlendi ve pekişti. Bu vesile ile başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm şehitlerimizi rahmetle andığımı belirtmek istiyorum. Türk-Japon dostluğunun güçlenerek devam etmesini temenni ediyor, emeği geçenlere teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Kaymakam Işık: İlk ve tek anıt
Ünye Kaymakamı Ayhan Işık, “Bu Anıt, Japonya'nın Yokohama Limanı'ndan 15 Eylül 1890'da ayrıldıktan sonra Kushimoto açıklarında tayfuna yakalanan ve 16 Eylül 1890’da kayalıklara çarparak batan Ertuğrul Firkateynde şehit olan Türk denizciler anısına 2014 yılında yaptırılmıştır. Bu anıt Türkiye'de yapılan ilk ve tek anıttır. Elim kazada yaralıları kurtarmaya çalışan Kuşimoto köylülerinin gayretleri, şimdiye kadar devam eden ve daha da güçlenen Türk-Japon dostluk ilişkilerinin temelini oluşturmuştur. Ertuğrul Firkateyninkinde şehit olan denizcilerimize ve Tüm şehitlerimize Allahtan rahmet diliyor, kardeşlerimize ise minnet duygularımızı hepinizi saygıyla selamlıyorum.” dedi.
Muhtar Özdemir’den teşekkür
Burunucu Mahallesi Muhtarı Kemal Özdemir ise Türkiye’de ilk ve tek olan anıtın Ünye’de olmasından dolayı gurur duyduğunu ifade etti.
Törende konuşmaların ardından anıtta oluşturulan resim sergisinin gezilmesiyle sona erdi.
Ünye KENT Haber/YÜCEL ARSLANTEKE