Fındığın geleceği için Kahverengi Kokarcaya karşı Ünye’den acil eylem çağrısı!

Akademisyenler, zararlının kısa sürede katlanarak çoğaldığını belirterek pasif dönemde yapılacak ilaçlama ve biyolojik mücadele konusunda uyarılarda bulundu.

STK’lar, üreticiler ve uzmanlar ortak mücadele vurgusu yaparak “Tarım yoksa gelecek yok” mesajı verdi.

Ünye’de Kahverengi Kokarca ve fındık üretimi için kritik toplantı

Genel Sağlık-İş Sendikası Ünye İlçe Temsilciliği ve Ünye Çevre Platformu iş birliğiyle, Ünye Ziraat Odası’nın ev sahipliğinde “Kahverengi Kokarca İstilası ve Fındığın Geleceği” konulu sempozyum düzenlendi.

Ünye Ziraat Odası’nda gerçekleştirilen programa Amasya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Dursun ve Ordu Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Akyazı konuşmacı olarak katıldı.

Sivil toplum kuruluşları, siyasi parti temsilcileri, muhtarlar ve çok sayıda vatandaş programda yoğun ilgi gösterdi.

“Üreticinin kaygısını azaltmak için hep birlikte hareket etmeliyiz”

Programın açılış konuşmasını yapan Ünye Ziraat Odası Başkanı Osman Sarıkahraman, kokarca istilasının yıllardır bölge çiftçisinin en büyük kabuslarından biri olduğunu belirterek, “Kokarca bildiğiniz gibi uzun zamandır yaklaşık üç yıldır başımıza musallat olmuş bir yaratık. Bununla alakalı biz oda olarak da çok ciddi mücadeleler ve eğitimlerde yapıyoruz. İlçe tarım müdürlüğümüz önderliğinde yapmaya çalışıyoruz.” dedi.

Sarıkahraman, üreticilerin endişesini şöyle dile getirdi:

“Fındık, bu bölgenin en önemli tarımsal değeri. Üreticimizin yıllık emeği, alın teri ve geçim kaynağı bu ürün üzerinde. Kokarca tehdidiyle mücadelede sadece çiftçiye değil, tüm kurumlara görev düşüyor. Bu toplantılar hem farkındalık oluşturmak, hem de doğru mücadele yöntemlerini belirlemek açısından çok kıymetli. Ünye Ziraat Odası olarak her türlü iş birliğine hazırız.”

“Ünye’ye bir şeyler verme adına da böyle bir girişimde bulunduk”

Genel Sağlık-İş Sendikası Ordu İl Temsilcisi Seydahmet Kayhan, konuşmasında Ünye sevgisini ve bu programı düzenleme motivasyonlarını şu sözlerle açıkladı:

“Bizler Ünye Çevre Platformu ile birlikte Ünye’de neler yapabilirizi konuştuğumuzda öncelikle Ünye’ye bir şeyler yapabilmeyi kendimize amaç edindik… Ünye’ye bir şeyler verme adına da böyle bir girişimde bulunduk.”

Kayhan ayrıca kokarca tehdidinin toplumsal bir mesele olduğunu vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:

“Kahverengi kokarca istilası sadece zararlı böcek problemi değil, fındık üretiminde de, bahçe verimliliğinde de çiftçilerimizin gelirinden ülkemizin ihracat potansiyeline kadar birçok alanı etkileyen ciddi bir krizdir. Bu nedenle fındığın geleceğini tehdit eden her unsur aslında hepimizin geleceğini etkileyen konudur.”

Kayhan, sendikanın çevre ve tarım konularındaki hassasiyetine de dikkat çekerek, “Tarım yoksa gelecek yok şiarını benimsiyoruz… Tıpkı sağlık alanında olduğu gibi tarım ve çevre alanında da bilimden, dayanışmadan ve ortak akıldan başka bir yol olmadığını biliyoruz.” dedi.

“Fındık sadece bir ürün değil, bölgenin yaşam kaynağıdır”

Başkan Kayhan, kokarca istilasının bölgesel bir geleceği tehdit ettiğini belirterek, “Kahverengi kokarca, kısa sürede yayılan, tarımsal verimi ciddi şekilde düşüren ve üreticimizi derinden etkileyen bir tehdit haline gelmiştir… Fındık sadece bir ürün değil, bölgenin yaşam kaynağıdır.” diye konuştu. 

Prof. Dr. Ahmet Dursun: “Türkiye’nin bütün bölgeleri tehlike altında”

Amasya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Dursun, kahverengi kokarcanın biyolojisini ve tehlike boyutunu şöyle açıkladı:

“Kahverengi kokarca böceğinin anavatanı Japonya, Çin, Tayvan ve Kore olan bir böcek. Fındıkta bu böceğin yaptığı zararın aynısını yapan 15 farklı böcek var. Sizin yeşil kokarca olarak bildiğiniz böcekte aynı zararı yapıyor. Ama bu kadar büyük miktarda zarar getirmemişti. Onlar bir şekilde kontrol altına alınmıştı ama kahverengi kokarca 2017 yılından sonra ciddi bir zarar meydana getirdi. Hatta şöyle söyleyebilirim Türkiye’nin bütün bölgeleri tehlike altında. Bu denge sağlanan kadar yapacakları daha da fazla olabilir. Yeşil kokarcanın fındıkta çok fazla zarar getirdiğinden şikayet etmiyorsunuz. Çünkü bu çok eskiden geldiği için artık doğal avcılar bu böceği kontrol altında tutabiliyor. Bir gün gelecek kahverengi kokarca Türkiye’de sorun olmaktan çıkacak. Neden çünkü araştırmacılar geldiği coğrafyadan doğal avcılarını Türkiye’ye getiriyor.”

Dursun’un en dikkat çeken uyarısı ise hızlı üreme potansiyesine yönelik şu açıklama oldu:

“Kahverengi kokarcanın %35 ila %100 arasında fındıkta zarar meydana getirdiği ifade edildi. Kahverengi kokarcanın döllenmiş bir dişisi veya bir çift birey veya yumurtası bir ülkeye girdiği an eğer baştan önlemini alamazsan, yok edemezsen önlemek mümkün değil. Neden bir dönemde 200 ile 400 yumurta bırakabiliyor. Bu yumurtaların erginleşme oranı %70 ile %90 arasında çok yüksek. Sizin kışın şu anda evinizde veya çatınızda gördüğünün dişi böceği öldürmezseniz o size Mayıs-Haziran ayında en az 140 böcek olarak en fazla da 360 böcek olarak dönecektir. O bakımda hızla çoğalma ve yayılma potansiyeli var.”

Uzman Dr. Ahmet Dursun, mücadelede biyolojik ve kimyasal yöntemlerin birlikte kullanılmasını önerdi:

“Biyolojik ve kimyasal mücadelesini uzmanların önerileri doğrultusunda yapacağız. Bir süre sonra kontrol altına alacağız. Ülkemizde sorun olmaktan çıkaracağız. Kışın savunmasızlar ve bir aradalar. Hava soğuk olduğu için hareket etme eylemi göstermiyorlar. Biyolojik ve kimyasal mücadeleyi bir arada yaparsanız daha iyi olur. Kırmızı üçgül veya kızıl yonca bitkisini bahçelere ekebilirsiniz. Fındık bahçenizin kenarına yada ortasına şerit halinde bunu ekerseniz biyolojik mücadelede kullanılan böceklerin sayısını artırırsınız.”

Prof. Dr. Faruk Akyazı: “Kahverengi kokarcanın iki dönemi var”

Ordu Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Akyazı, zararlının dönemsel hareketlerini anlattı:

“Kahverengi kokarcanın iki dönemi var. Bir aktif bir de pasif dönemi var. Nisan ayı olduğu zaman hareketleniyor. Bahçelere gidiyor, beslenmeye başlıyor. Çiftleşiyor, yumurta bırakmaya başlıyor. Ondan sonra yeni yumurtadan çıkanlar ürüne zarar veriyor. Ta ki eylül ayına kadar. Eylül ayında kışlaklara giriyorlar. Bizim evlerimize giriyorlar.”

Akyazı, kritik bir uyarı yaparak ilaçlama zamanlamasının önemine dikkat çekerek, şunları söyledi:

“Kahverengi kokarca şuanda pik yapmadı. Bunlar belki de daha iyi günlerimiz. Ondan sonra belli bir düzlüğe geçecek. 2030 yılında belki bu seviyelerde olmayacak. Önümüzde beş yıl daha var. Size tavsiyem bu aktif dönem dediğimiz dönemde bahçenizi ilaçlamayın. Nisan-Mayıs döneminde kokarca için bahçenizi ilaçlamayın. O zaman yaparsan bunu ilaçlara karşı uyarıyorsun. Aktif dönemde bahçenizi ilaçlamıyorsunuz. İlaçlamayı pasif dönemde yapacağız. Pasif dönem ne zaman Eylül ayından sonra yapılmalı. Kendisi beni öldür diye senin ayağına evine geliyor. O zaman mücadele yaparsak daha etkili olur. ”

Yoğun katılım ve ortak mücadele mesajı

Toplantıya Saadet Partisi Ünye İlçe Başkanı Özgür Şahin, BBP Ünye İlçe Başkanı Zeki Fidan, Ünye Ziraat Odası Başkanı Osman Sarıkahraman, Ünye Tarım ve Orman İlçe Müdürü Ferda Yıldırım, sendika ve STK temsilcileri ile çok sayıda vatandaş katıldı.

Katılımcılar, kokarca istilasına karşı daha etkin koordinasyon, daha güçlü bilgilendirme, bilimsel mücadele programları talep etti.

Sempozyum soru-cevapla sona erdi

Program, üreticilerin uzmanlara yönelttiği soruların yanıtlanmasıyla sona erdi.

Sempozyumun, kokarca ile mücadelede ortak bir yol haritasının oluşmasına katkı sağlaması bekleniyor.

Ünye Kent / Ömer Güney