“Ne 200 ne de 300 lira fındıkçıya yetiyor”

Sarıkahraman, “Bugün 300 lira taban fiyatı açıklansa dahi üreticinin eline çok fazla bir şey kalmayacağının altını kalın kalın çizebilirim.” dedi.

Gözler fındık fiyatına çevrildi

Fındık hasadına bir aydan az bir süre kalırken, serbest piyasada fındık 150 TL civarında işlem görmeye devam ediyor. Üretici ise önümüzdeki haftalarda açıklanması beklenen taban fiyata odaklanmış durumda.

Bu süreçte Ünye Kent Gazetesi’ne özel açıklamalarda bulunan Ünye Ziraat Odası Başkanı Osman Sarıkahraman, üreticinin beklentisinin 300 TL ve üzerinde olduğunu, ancak bu rakamın bile maliyetleri karşılamadığını dile getirdi.

“Fındıkçı altın günü yapar gibi üretim yapıyor”

Sarıkahraman, üreticinin büyük bir çıkmazda olduğunu vurgulayarak, “11 ay boyunca fındıkçı dip sürgünü, dal kesmesi, fındık toplaması, patoz yevmiyesi, hayvansal gübresi, kimyasal gübresi vs. gibi bakım yapıyor 12. ay boyunca. Bütün yaptığı yatırımı geri alır. Fındık tarımı şu anda buna döndü, gençlerde bunu görüyor. Ben altın günü yapar gibi niye tarımla uğraşayım diyor ve kendine başka mecralar ve yerlerde iş arıyor. Oysa ülkemiz bir tarım ülkesidir, bu ülkede tarıma ve tarım yapılan alanlara yanlış gözle bakanları dönüştürmek değiştirmek gerek. Fındıkçı artık 11 ay çalışıp, 1 ayda altın günü yapar gibi mahsul topluyor. Bu sürdürülebilir değil.” dedi.

“Ne 200 ne de 300 lira kurtarıyor”

Fındıkta yaşanan fiyat belirsizliğinin üreticiyi çaresiz bıraktığını belirten Sarıkahraman, “Bugün fındık taban fiyatı ne 200 lirayı kurtarır, ne de 300 lirayı. Maliyet girdileri çok arttı. TMO’nun piyasaya ani müdahaleleri ise dengeleri bozuyor.” diye konuştu. 

“10 yıllık hesaba göre taban fiyat 1000 TL olmalı”

Sarıkahraman, geçmiş yıllardaki enflasyon oranları dikkate alındığında gerçekçi bir taban fiyatın 1000 TL’ye kadar çıkması gerektiğini söyleyerek, “300 lira üreticinin sadece günü kurtarmasına yarar.” dedi.

Kokarca, küllenme, sel ve kuraklık; çiftçi dört koldan kuşatıldı

İklimsel zorluklara da değinen Sarıkahraman, üreticinin bir yandan zararlılarla mücadele ettiğini, diğer yandan artan işçilik ve gübre maliyetleriyle baş etmeye çalıştığını aktararak, şunları söyledi:

“Küllenme hastalığı, kokarca, mevsimsel sıkıntılar yağmur yağdığında sel, yağmadığında kuraklık gibi iklim sıkıntıları ile de karşı karşıyayız . Elbette kurtarmıyor. Bugün baktığımız zaman 6 defa ilaç atmamız gerekiyor en az küllenme ve kokarca zararlısından kurtulmak adına. Bunun dip sürgünü, dal kesmesi, fındık toplaması, patoz, yevmiyesi, hayvansal gübresi kimyasal gübresi vs. bunu çoğaltabiliriz bunla birlikte de maliyet girdilerimiz yani bugünkü piyasadaki fiyatı onun maliyetini karşılamıyor. Üretici doğayı zehirlemeden çözüm arıyor ama elinden gelen sınırlı.”

“Tarım ülkesinde fındık ithal edersek şaşırmayın”

Gençlerin tarımdan uzaklaştığını vurgulayan Sarıkahraman, sektördeki yaş ortalamasının 65’in üzerinde olduğunu belirterek, şu sözleri kaydetti:

“Üretici tarımdan umudu kesmiş, keseri alıp inşaata gidiyor. Gençleri tekrar tarımla barıştırmazsak, ithalata mecbur kalacağız. Bugün et ve yem ithal ediyoruz, yarın fındıkta da aynısı olursa şaşırmam.”

Fındık başta olmak üzere tarımda gençleri teşvik etmek gerektiğini belirten Sarıkahraman, şu açıklamayı yaptı:

“Tarım yapan genç nüfus yok. Tarımla uğraşanlar genellikle 65 yaş ve üzeri şu anda. Genç nüfusa cazip hale getirilmeli. Gençler hayvan bakacaksa o alanda, toprakla uğraşacaksa o alanda yapacağı faaliyetler sürdürülmeli. Bu konunun reçetesi basit tarımda destek %100 olmalı. Dolayısıyla gençler kendini kurtaramayacak, yıl 12 ay çalışıp, bir ayda elde ettiği ürünü maliyetine karşı satacaksa genç bunu yapmıyor. Tarım çok meşakkatli bir süreç, her çiftçimiz aldığını ürettiğiyle ödüyor. Bankalar tabii krediler veriyor ama bir çoğu faiz uyguluyor. Bu da cepten yiyor üretici daha fındık sezonu gelmeden dalından fındığını yiyor. Üretici kazandığını alıyor ve bankalara veriyor. Bunun önüne geçmek, bu kısır döngüyü kırmak için tarımla az dahi olsa barışık olan gençleri tarıma teşvik etmek için bugün tarıma var olan bakışı değiştirmek, tarıma dört gözle bakıp dört elle sarılmak gerek.”

“Tarım destekleri artık göstermelik değil, gerçek olmalı”

Tarım politikalarının ve desteklerin güncellenmesi gerektiğine dikkat çeken Sarıkahraman, alan bazlı gelir desteğine ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:

“Ben Ünye Ziraat Odası Başkanı olarak diğer kurum ve birimlerden bağımsız olarak bunu söylemek istiyorum. Bugün 300 lira taban fiyatı açıklansa dahi üreticinin eline çok fazla bir şey kalmayacağının altını kalın kalın çizebilirim. Dolayısıyla yıllara sarih geriden geriye 10 yıllık bir geriye dönüşte o zamandan bu yana doğru hesaplarsak enflasyon ölçeğinde fındık taban fiyatının 1.000 liralara gelmesi gerektiğini görüyoruz. Hem dünya ölçeğinde, hem de Türkiye’de iç ve dış piyasada alıcıyı ve satıcıyı da düşünecek olursak 300 lira taban fiyatının aşağıda olmaması gerektiğini söylüyoruz. Bu rakam ancak üreticinin eline bir nebze olsun belki biraz hayatını sürdürmek için eline para bırakabilir.”

“Bu uygulamalar üreticiyi tarımdan koparıyor”

Desteklerin yetersizliğinin üreticiyi tarımdan uzaklaştırdığına dikkat çeken Sarıkahraman, sözlerine şöyle devam etti:

“Bu gidişat, bu maliyet girdileri bakanlığımızın fındık tarım alanlarına bakışı alan bazlı gelir desteğinin hala yani 14 yılı buluyor nerdeyse 170 liralarda olması tarıma olan destek üreticiyi elbette tarımdan koparıyor. Şimdi bu enflasyon sistemine ve bu maliyet girdileriyle birlikte üreticinin cebine bir şey kalmayacağı için bir keser bir çekiç koyarak insanlar gurbete inşaatlara gitmeye çalışıyor. Dolayısıyla bu da bizim tarımla alakalı geleceğimizi biraz sıkıntıya sokuyor. Bir an önce iktidarıyla muhalefetiyle ziraat odaları, biz her zaman hazırız. Diğer paydaş kuruluşlarımız ile birlikte bu maliyet girdilerini bir an önce hesaplanarak alan bazlı gelir desteğinin ya da tarıma olan desteklerin artırılması gerekmekte.”

Ünye Kent / Zerda Baz