Teknikerler Birliği ORDU İl Temsilciliği İl Başkanı Musa Kıranlı 1-7 Mart Deprem Haftası

Deprem degil, bina öldürüyor. Depreme dayanikli binalar insa edilmeli!  Bu mümkün. Deprem dogal afetler baska ülkelerde de oluyor, hem de daha siddetli, ancak Ülkemizde ki kadar yikim hasar, hele hele can kaybi olmuyor. “Hükümetimiz, yapi, imalat, insaat sektöründe teknik egitim almis, isi mutfaginda ögrenmis olan teknikerlere mutlaka görev-yetki vermelidir.'

Deprem ve diger dogal afetlerde yasadigimiz aci, maruz kaldigimiz büyük yikimin baslica sebebi, çarpik ve hatali sehirlesme ile binalarda uygun olmayan yapi tekniginin kullanilmasi, yeterli bilgiye ve egitime sahip olmayan elemanlarin istihdam edilmesi, çalistirilmasi ile öte yandan, siyasi çikarlar ve popülizm ugruna, gecekondu tipi kaçak yapilasmaya göz yumulmasi ve DENETIM YAPILMADAN HERHANGI BIR DAYANIKLILIK TESTI YAPILMADAN kontrolsüz devamli çikarilan imar affi yasalarinin da faturasidir. Plansiz ve düzensiz imar'dir. yüksek ögrenimli teknik eleman potansiyelinin yapilasmada görevlendirilmemesidir. Binalar yikiliyor ve bir süre sonra bu unutuluyor. Bizim egitime ve depreme dayanikli binalari insa etmek için gerekli bilince ihtiyacimiz var.” Çözüm kendi yetistirdigin, egittigin teknik egitimli nitelikli genç beyinlere güvenmek ve sahada görev vermektir.

Maalesef yasadigimiz açil olaylardan sonra aklimizi basimiza aliyor, gündem yapiyoruz. Daha önce yasadigimiz aci, gözyasi v.b. unuttuk. Yapilan düzelen bisey yok, ayni tas ayni hamam misali… Evet 2019 yili subat ayinda yasadigimiz Istanbul Kartal'da çöken bina, Türkiye'deki yapilarin güvenli olup olmadigini da yeniden gündeme getirdi.

Çok degerli hemserilerim, yurttaslar; Binanizin güvenli ya da riskli olup olmadigini ögrenebilmek için bazi tespitler yaptirmaniz gerekiyor. Eger bina riskli çikarsa önünüzde iki seçenek var: Güçlendirme veya yikim...

Yurdumuzda ve dünyada binlerce kisinin ölümüyle sonuçlanan doga olayina karsi Depreme dayanikli binalar insa ile olasi bir depreme karsi hazir olmakla birlikte yediden yetmise herkes toplum olarak bilinçli olunmalidir. Yatirim diye insan yasamini etkileyen imar ve yatirimlardan kaçinir, dogal dengeyi dogayi bozmaktan, yasadigimiz acilardan dersimizi almisizdir.

Ülkemizin topraklarinin %92'sinin deprem bölgesi olmasi ve geçmis yillarda yasanan büyük can kayiplari ülkemizde deprem haftasinin önemini göstermektedir.

Depremlerle karsi karsiya oldugumuz bir cografyada yasiyoruz. Bu gerçegi kabul edip, hazirlikli olmak mecburiyetindeyiz. Spekülasyon amaçli arsa ticareti ve bunun tesvik ettigi denetimsiz sehirlesmenin önüne geçilmezse, bu tür felaketlerin yasanmasi kaçinilmazdir. Deprem bölgesi olan Marmara, buradaki devlet yatirimlari, fabrikalar, deprem bölgesi fay hattindan uzak olan Karadeniz bölgesine ya da daha uygun yerlere yapilmalidir. Insanlarimiz bu bölgelerden uzak tutulmalidir.

Yasanan bu felaketi, 'dogal afet' olarak degil de, 'dogal olmayan afet' seklinde tanimlamak daha dogru olabilir. Akilllara söyle bir soru geliyor, niye ayni siddette depremde Japonya'da, Amerika'da böyle yikimlara neden olmuyor. Demek ki depremin getirdigi yikim, kader degil, kontrolsüzlük ve denetimsizliktir. 

Biz depremle iç içe yasayan bir ülkeyiz. ZORUNLU DEGIL ama BINA RISK ÖLÇÜMLERI YAPILMALI

Riskli alan içinde veya disinda olup ekonomik ömrünü tamamlamis olan veya yikilma, agir hasar görme riski tasidigi ilmi ve teknik verilere dayanilarak tespit edilen yapiya riskli bina deniyor.

Riskli bina tespiti için kanunda bir zorunluluk yok fakat binanizin yasi yüksek ve yapim yili 1999’dan önceyse kontrol ettirmekte fayda var.

Ilk olarak tehlikede olan binalari tespit etmemiz gerekiyor. Bunlari yapmamiz lazim. Bu binalari tespit etmek mümkün. Yapi jeolojisi dedigimiz yeni tekniklerle binalarin mevcut risk durumlarini ortaya çikarabiliriz.

Bir bina yikilmadan hangi ivmeye maruz kalabilecegini, hangi siddette depreme dayanabilecegini söylemek mümkündür. Üstelik bu islem zor bir islem degil. Yarim saatlik bir ölçü bir kat için yeterli. Riskli oldugu bilinen binalardan baslayarak, çok fazla insanin ortak kullaniminda olan kamu ve toplu konut (çok katli) binalarindan baslanarak bu ölçümler yapilmali.

Riskli bina tespiti yapmak için 3 seçenek bulunuyor. Bagimsiz firmalar araciligiyla demir ve karot örnekleri alinarak, incelemeler yaptirabilirsiniz. Hizli tetkik teknikleri de kisa sürede de sonuç veren bir uygulama. En yaygini da bina risk tespiti yöntemi. Eger bu yöntem tercih edilirse ve bina riskli çikarsa yikilmasi zorunlu. Bu asamada dönüsüm süreci devreye giriyor.

Bina Risk Tespiti yaptirmak için bir kisinin basvurusu yeterli oluyor. Çevre ve Sehircilik Bakanligi’ndan lisans almis kurum ve kuruluslara tapu ve kimlik fotokopisi ile basvurmak gerekli. Lisansli kurum ve kuruluslari Çevre ve Sehircilik Il Müdürlükleri’nden de ögrenmek mümkün.

Tespit basvurusu yapildiktan sonra lisansli kurum ve kuruluslar, belli bir ücret karsiliginda bina risk raporu hazirliyor. Bu rapor, 7 gün içerisinde belediyeye gönderiliyor. Inceleme sonucunda riskli oldugu belirlenen binalara 10 is günü içerisinde ‘riskli yapi’ serhi isleniyor ve ev sahiplerine tebligat gönderiliyor.

BELEDIYELERE ACIL ÇAGRI; Kartal’da Yesilyurt Apartmani’nin çökmesinin ardindan gözler riskli binalara çevrilirken, Çevre ve Sehircilik Bakanligi kentsel dönüsüm sürecini hizlandiracak, riskli binalari öncelikli olarak dönüstürecek yeni bir dönem baslatti. Çevre ve Sehircilik Bakani Murat Kurum imzasiyla, en riskli alanlarin 3 ay içinde Bakanliga bildirilmesi için 81 ile genelge gönderildi. Belediyeler, yerel yönetimler bu konuda vatandaslarimiza yardimci olmalari, gerekli teknik destegi vermelidirler.

Depremlerin ekonomik ve sosyal hayatimiz üzerindeki yikici tahribatinin bir nebze olsun telafisine yönelik olarak teknik egitim almis teknikerler olarak üzerimize düsen ne varsa yapmaya görev almaya talibiz. Isi mutfaginda ögrenen teknikerler sahadaki yerlerini almalidirlar. Depremden kaybetmis oldugumuz vatandaslarimizin acisini dindiremez ama hükümet tarafindan evlerini kaybetmis insanlarimizin huzur içinde yasayacaklari, depreme dayanikli konutlar edindigini görmek acimizi bir nebze hafifletecektir.

Yapimini bildiginiz binada RIKS NASIL ANLASILIR?

-2000'den önce yapilmis bir binanin riskli olma ihtimali yüksek,

-Hazir beton kullanilmamissa

-Beton dayanimi C10 ve daha azsa,

-Bodrum katinda rutubet; kolon, kiris demirlerde paslanma varsa,

-Kolon ve kirislerde çatlaklar varsa,

-Tasiyici kolon ve kirisler kesilmisse binaniz riskli olabilir.

Bina kontrollerinde 5 kata kadar bodrum katta en az 3 kolonda çalisma yapiliyor. 5 katin üzerinde ise en az 5 kolonda çalisma yapiliyor.

Bir kolonda yapilan çalismalar:

Donati Tespiti :  Bu islemde ferroscan denen bir aletle kolondaki demirlerin yerleri, kalinliklari, demir araliklari, etriye sikliklari belirlenmektedir. Bir nevi kolonun röntgeni çekilmektedir.

Karot Alimi :  Donati tespiti yapilan kolonda 10 cm çapinda 20-25 cm uzunlugunda bir beton numunesi alinmaktadir.

Karot Yerinin Doldurulmasi :  Karot alinan kolonlarda olusan bosluklar epoksi ile doldurulmaktadir.

Basinç DayanimTesti :  Alinan beton numunesi laboratuarimizda bilgisayar destekli basinç dayanim testi cihazinda kirilarak beto standardi belirlenir.

Proje Kontrolü : Yapilan ölçümler sonucunda görüle demir ve beton projede belirtilen sekillerde uygulanip uygulanmadigi kontrol edilir.

Rapor Yazimi : Bu islemler çalisilan bütün kolonlarda uygulanir. Elde edilen bütün veriler rapor haline getirilir.

Biz teknikerler yasadigimiz sorunlara ragmen, her seye ragmen Ülkemizin gelismesi kalkinmasi için üreten, milletimizin yasam seviyesinin yükselmesi için çalisan, Yüksek Teknik egitim almis olan Teknikerler olarak, siz hemserilerimiz için hazirladik..

Evim depreme dayanikli mi?

Ev sahiplerinin, sahip olduklari bagimsiz bölüm ve bina ile ilgili duydugu endiseler arasinda depreme dayaniklilik hususu yer aliyor. Bu endise ile yasamak istemeyen kimseler çesitli depreme dayaniklilik testi yapabiliyor.

YAPINIZIN DEPREM RISK ÖLÇÜMÜ  “12 soruluk test ve degerlendirmesi”

1- Binanizin bulundugu yer:

Kayalik zemin: 0,

Yüksek ve tepelik yer: 1,

Egimin yüzde 20`nin üzerinde oldugu yamaçlar: 2,

Çevresine göre çukur yerler: 3,

Dere yatagi ve dolgu zeminler: 4,

Sulu zeminler: 5,

2-Binaniz betonarme ise yasi:

1-10 yil: 0,

10-11 yil: 1,

11-20 yil: 3,

21-30 yil: 4,

31 yil ve üstü: 5,

3- Binanizin tasiyici sistemi:

Çelik ya da ahsap bina: 0,

Betonarme bina: 1,

Tugla örgü yigma bina: 2,

Tas örgü yigma bina: 3,

Kerpiç örgülü bina: 4,

Kerpiç örgülü toprak damli bina: 5,

4- Binanizda bodrum kat ve rutubet sorunu var mi?

Bodrum kat var, hiç rutubet olmuyor: 0,

Bodrum kat var, kis aylarinda rutubetli: 1,

Bodrum kat yok, rutubet yok: 2,

Bodrum kat var, sürekli rutubet var: 3,

Bodrum kat var, su birikiyor: 5,

5- Binaniz zemin kat dahil kaç katli?

Bir katli: 0,

Iki katli: 1,

Üç katli: 2,

Dört-bes katli: 3,

Alti-sekiz katli: 4,

Dokuz kat ve üstü: 5,

6- Binanizin zemin kati nasil?

Üst katlarla ayni: 0,

Üst katlardan daha içerde, ancak duvarlar kapali: 1,

Kat yüksekligi diger katlardan daha fazla, ancak duvarlar kapali: 2,

Normal katlarla ayni, ancak duvar yok: 3,

Normal katlardan daha içeride, ancak duvar yok: 4,

Kat yüksekligi normal katlardan dahafazla, ancak duvar yok: 5,

7-Bina çikmalari nasil?

Binada hiç çikma yok: 0,

Yalnizca balkonlar çikma: 1,

Binanin bütününde kapali çikma var 80 cm`ye kadar: 3,

Açik çikmalar duvarlarla kapatilmis: 4,

Binanin bütününde 80 cm`den fazla çikma var: 5,

8-Binaya yapilan müdahale var mi?

Binanin herhangi bir yerinde degislik yapilmadi: 0,

Binanin iç duvarlarinda kaldirilan bölümler var: 1,

Binanin iç duvarlarinda birden fazla kaldririlan bölümler var: 2,

Dis duvarlarda pencere açildi veya pencereler büyütüldü: 3,

Binanin bütününde ilave pencere yapilmasi ya da duvarlarin kaldirilmasi: 4,

Iç bölme ve duvarlarin komple kaldirilmasi (1 kat bile olsa): 5

9-Binanin kullanim amaci degistirildi mi?

Bina yapim amacina göre kullaniliyor: 0,

Konut amaçli yapilip, normal katlar atölye olarak kullaniliyor: 1,

Zemin kat konut amaçli yapilip, dükkan ya da atölye olarak kullaniliyor: 2,

Binaya sonradan asansör montaji yapildi: 3,

Sonradan çati arasina bir tondan fazla kapasiteli su deposu yapildi: 4,

Binaya sonradan asansör ve su deposu yapildi: 5,

10 -Binanizda su ana kadar:

Herhangi bir tamirat yapilmadi: 0,

Titresimli bir aletle tamirat yapildi: 1,

Yapinin tasiyicilari titresimli bir aletle tamir edildi: 2,

Kolon ve kirislere delik ve benzeri müdahale yapildi: 3,

Binada katya da döseme ilavesi yapildi: 4,

Binada kismi de olsa yangin oldu: 5,

11-Binanizdaki daha önceki hasar ya da çatlaklar

Binanizda gözle görülür çatlak yok: 0,

Balkon dösemesinde ya da köselerinde çok ince çatlak var: 1,

Çikmalardaki dis duvarlarin kolon ve kirislerin birlestigi yerde çok ince çatlaklar var: 2, Pencere altive hizalarinda duvarda yatay çatlaklar var: 3,

Dis duvarlarda yatay ve düsey bina yüksekligince çatlama var: 4,

12- Bina sekli, plan semasi:

Kare ya da çokgen: 0,

Dikdörtgen: 1,

Yildiz seklinde: 2,

Binada derin bosluklar var: 3,

Bitisik bloklar, ayni kat seviyesinde degil: 4,

Bitisik bloklar, ayni yükseklikte degil: 5,

DEGERLENDIRME

Her soruya verdiginiz yanitlarin karsiligindaki degerleri topladiginizda;

0-6 arasi binanizda ciddi bir deprem riski bulunmamaktadir.

7-12 puan binanizda düsük deprem riski bulunmaktadir.

13-20 orta deprem riski söz konusu, yapi uzmanlarca incelenmeli.

21-60 deprem etkilerine açik bir yapiya sahipsiniz.

Yapinizin mimar ve mühendisiyle temasa geçerek uzman bir kurulustan RISK ANALIZ tespiti yapmasini isteyiniz.

Saglikli yapilarda yasamaniz dileklerimizle tüm hemserilerime sevgi ve saygilarimizi sunuyorum.