Tıp Yeminleri

Antik tibbin babasi Hipokrat derki :” Sifa verici  Apollo  ve  Aesklepios, Hygieia  ve  Panace ve  diger tüm tanri ve tanriçalara  and  olsun  ki, elimden geldigi ve aklimin erdigi kadar bu yemini tümü ile yerine getirecegim. Tip hocami anam, babam kadar aziz tutacagim.

“Hocam, neden doktorluk yemininizi Hipokrat adina yapiyorsunuz da  Ibn-i Sina adina yapmiyorsunuz?”

El hak, çok dogru bir soru, hem de çok zekice,  madem bu kadar meshur,  bu adamin hiç mi degeri yok?

Bunu  söyleyen,  çevreden  tanidigim bir hanim, daha önceleri çok duymus, geçtigimiz günlerde gazetede yazdigim yazida da okumus,  ‘ünlü ve büyük  Türk hekimi,  yüzyillarca  Avrupa Tip Fakültelerinde kitaplari okunmus, su kadar, bu kadar kitabi, eseri var ’ diye okumaktan gurur duymus. Içinden böyle hem Türk, hem Müslüman böyle bir hekimin ‘niçin adini anmiyoruz’ diyerek düsünmüs, bir vesile ile    ‘eczaci-doktor’ olarak beni de görünce,   hemen aklina gelmis, iyi niyetle fikrini söylüyor.

Konu çok derin, bastan alalim.

Antik tibbin babasi Hipokrat derki :” Sifa verici  Apollo  ve  Aesklepios, Hygieia  ve  Panace ve  diger tüm tanri ve tanriçalara  and  olsun  ki, elimden geldigi ve aklimin erdigi kadar bu yemini tümü ile yerine getirecegim. Tip hocami anam, babam kadar aziz tutacagim. Yardimina kosacagim. Elimdeki ve avucumdakini onunla paylasacagim. Eger bir ihtiyaci olursa yardimina kosacagim.Ogullarina kendi kardeslerim gözüyle  bakacagim.Eger isterlerse bu sanati ücretsiz ve kendilerinden hiçbir karsilik beklemeden ögretecegim. Öncelikle kendi ogullarima ve nihayet tip yasasi uyarinca,  yazili bir taahhüt ve andi ile beni hocaliga seçen ögrencime ve yalniz bunlara meslegimi ögretecegim. Elimden geldigi ve aklimin erdigi kadar ve sanatin kurallarini tedavilerle ve hasta basinda derslerle ögretecegim. Gücümün yettigi; aklimin erdigi kadar hastalarin perhizlerini onlarin menfaatlerine uygun olarak idare edecegim. Hayatimi saflik ve samimiyet içinde, sanatimi icra ederek geçirecegim. Mesaneden tas çikarma islemini yapmayacagim. Bu  isi onunla ilgilenenlere birakacagim. Girdigim her eve, ancak, o evdeki hastalarin fayda görmesini saglamak için girecegim. Her türlü fena ve ahlak bozan hareketlerden kaçinacagim gibi, kadin ve erkek, hür veya esir hastalari igfalden kaçinacagim. Gerek sanatimin uygulanmasi, gerekse sanatimin uygulanmasi disindaki görüp isittiklerimden, açiklanmasina gerek olmayanlari, sir saklamayi bir ödev bilerek, ifsa etmekten sakinacagim. Eger bu  yemin ve taahhüdü bozmadan yerine getirirsem, hayattan ve sanatimdan alacagim zevk  ve insanlar arasinda görecegim saygi ve riayet, bana helal olsun. Eger bu yemini tutmazsam veya yalan yemin etmis isem, hayat ve sanattan alacagim zevk, bana haram olsun. Insanlar arasinda, seref ve itibara erismeyeyim.  ”

Günümüz de Tip Yemini :  “ Tip fakültesinden aldigim bu diplomanin bana kazandirdigi hak ve yetkileri kötüye kullanmayacagima, hayatimi insanlik hizmetlerine adayacagima, insan hayatina mutlak surette saygi gösterecegime ve bilgilerimi insanlik aleyhine kullanmayacagima, meslegim dolayisiyla ögrendigim sirlari saklayacagima, hocalarima ve meslektaslarima saygi gösterecegime, din, milliyet, cinsiyet, irk ve parti farklarinin görevimle vicdanim arasina  girmesine izin vermeyecegime, meslegimi dürüstlükle ve onurla yapacagima, namusum ve serefim üzerine yemin ederim.”

Dis Hekimligi Yemini;  Dis hekimligi üyeleri arasina katildigim su anda, hayatimi, bütün insanlik hizmetine adayacagima, açikça söz veriyorum. Hocalarima karsi besledigim saygi ve borçlulugumu, sürdürecegim. Meslegimin gereklerini, vicdanim ve onurumla yerine getirecegim. Hastanin sagligi, bas kaygim olacaktir. Kendini bana emanet eden hastalarin sirlarini saklayacagim. Dis hekimligi  mesleginin serefini, yüksek gelenegini sürdürecegim. Meslekdaslarim  kardeslerim olacaktir.  Din, irk,  parti ve toplumsal sinif kaygilarinin, görevimle hastam arasina girmesine, izin vermeyecegim. Insan hayatina, ana karnina düstügü andan baslayarak kesinlikle saygi gösterecegim. Baski altinda olsa bile, dis hekimligi bilgilerimi,       insanlik yasalarina karsi kullanmayi kabul etmeyecegim. Yukarida saydigim ve üzerime aldigim görevleri yapmaga, açikça ve özgürlükle and içiyorum.

Eczacilik Yemini;  Eczacilik meslegi üyeleri arasina katildigim bu andan itibaren, hayatimi insanlik hizmetine vakfedecegime, sanatimi hakkaniyetle ve bilgilerimi insanlik aleyhine kullanmayacagima, meslegim dolayisi ile ögrendigim sirlari saklayacagima, hastanin sagligini bas kaygim olarak telakki edecegime, meslektaslarima saygi gösterecegime, düskünleri her hususta gözetecegime ve onlara yardim edecegime, din, milliyet, irk, parti ve sosyal sinif farklarinin vazifemle vicdanim arasina girmesine müsaade etmeyecegime, hocalarima karsi hürmet ve minnettarligi ömrüm boyunca muhafaza edecegime, namusum ve vicdanim üzerine and  içerim.

Hemsirelik Yemini:  Yüklenmis oldugum sorumluluklarin bilincinde, gelistirdigim anlayis ve becerilerimle, herhangi bir irk, inanç, renk, siyasal veya sosyal durum ayirimi gözetmeksizin hastalarima bakacagima; Hayati korumak, izdirabi  hafifletmek, sagligi yüceltmek için gereken  her türlü çabayi gösterecegime; bakimim altindaki hastalarin bütün deger ve dini inançlarina saygi duyacagima; bana bireylerle ilgili olarak verilen tüm bilgileri saklayacagima; mesleki bilgi ve becerilerimi en üst düzeyde tutmaya çalisacagima; saglik ekibinin bütün üyeleri ile isbirligi yapacagima ve onlari destekleyecegime ;  bunlarin tümünü yaparken, uluslararasi Hemsirelik   Ahlak  Yasasi’nin onurunu korumak  için gerekecek bütün çabalari sarf edecegime ve hemsireligin bütünlügünü koruyacagima ant içerim.  

Günümüz Tip Yemini, Hipokrat Yemini’nin özü ayni, sözü farkli olarak degistirilmis  ve uluslar arasi kabul görmüs seklidir. Sadece ‘Tip Yemini’  olarak geçer. Sanildigi gibi Hipokrat üzerine edilmez. Bazilarinin düsündügü gibi bize has bir ifade ile Ibn-i Sina ‘ya çevirmek ise hiç olmaz, çünkü,onun  böyle bir çalismasi yoktur, ancak bazi tavsiyeleri  vardir.  Zaten bati biliminin dogu bilimi karsisindaki üstünlügünün sebebi odur.Dogulular alimlerin ilmini  metodlastirip, sürekli bir temele oturtamamislardir.

Çagdas dünyada Tip doktoru veya diger saglik dallarindan birinde yasal olarak çalisabilmek için yeminin edilmesi sarttir. Örnegin Çin’de yakin zamana kadar böyle bir yemin yoktu, çünkü orada akupunktur ve bitkilerle kirsal bilgilere dayanan bir tür hekimlik yapiliyordu. Bildigimiz anlamda tip egitimi ve cerrahi müdahaleler de yoktu. Diplomalari da uluslar arasi alanda geçmiyordu. Çin Tip Fakültelerinde modern tip egitimi verilmeye baslanildiktan sonra bile,  oralardan mezun  olan  Çin’ li doktorlarin  ‘diplomalarinin uluslararasi standartlarda oldugunun belirtilebilmesi ve ülke disinda da geçerli olabilmesi’ için, bu yemin ettirilmeden, ’dünya üzerinde hiçbir yerde yasal olarak, modern tibbi yöntemleri uygulama izni’ yoktur.   

Tibbin disçilik, eczacilik gibi diger dallari da, hemsirelik gibi yardimci tip dallari da yukarida gördügünüz gibi   ‘yemini’ kendilerine göre degistirilmis sekliyle söylerler.            

Yeminin metni siyasal, sosyal   ve  benzeri bir takim gerekçelerle  degistirilerek söylenemez, içerigi eksiltilemez,  disaridan ilave yapilamaz, degistirilerek söylenirse bile hükmü olmaz.

Saygilarimla.