Mesela: Dünyanin sonu oldugu günün birinde yikilacagi inanci vardir. “Kalkin ey ölüler” diye bagirildiginda, bütün ölüler yattiklari yerden kalkacaktir, seklinde inanirlar. Bu Müslümanlikta da aynidir
Biz Türkler bugünkü yasadigimiz yerlere yani Anadolu’ya ve diger bölgelere Orta Asya’dan geldik. Bu gelis en fazla akinlar halinde 1071 de Bizans Ordusu ile yapilan Malazgirt Savasindan sonra oldu. Anadolu’nun bazi yerleri bostu bazi yerlerinde çesitli uluslardan karmasik bir halk vardi ve topraklar Bizans Imparatorluguna aitti.
Malazgirt Savasinin kazanilmasindan sonra Türk Boylari akin akin Anadolu’ya Karadeniz’e ve diger bölgelere gelerek yerlestiler ve Anadolu yüzyillar içinde Türklesti
Türkler ana yurtlari Ortaasya’da Müslümanlikla 600 yillarinda Hz. Ömer zamaninda tanistilar ve Müslüman Araplarin Ortasya’ya yaptigi seferler esnasinda karsilastilar. Müslüman Araplar Türklerden çok iyi savasmalari ve sert mizaçlari karsisinda çok korktular ve Türklerle yaptigi bütün savaslari kaybettiler.
Türklerin Müslümanliktan
Önceki Dinleri
Geçen sayi basladigimiz bu yeni konu Türklerin Müslüman olmadan önce Ortaasya’da iken dinlerini ve nasil ve neden ve ne zaman Müslümanliga geçtiklerini anlatmayi amaçlamaktadir.
Orta Asya'nin uçsuz bucaksiz bozkirlarinda yasayan atalarimizin dini, Gök Tanri = Kök Tengri inanci idi.
Eski Türkçe'de Tanri sözcügü Tengri biçiminde söylenirdi, ayrica Tengri kelimesi, gök anlamina da gelirdi. Eskiden Kök olarak söylenen gök sözcügünün Ortaasya Türkçe’sinde üç anlami vardi: Biri, gök, gökyüzü; biri mavi renk, biri de, ulu, yüce, kutsal.
Islamiyet öncesi Türkler,
günes dogarken çadirlarinin önünde ellerini açip sükür için (Tengri)'ya dua ederlerdi. Agaçlari sulari daglari gökyüzünü evin ocak baslarini bazi hayvanlari, kutsal biliyorlar, ormanlari koruyor sulan kirletmiyor, konuk sever ve cesur bagimsizligina ve özgürlügüne düskün ve Islâmiyet'i kabul etmeden önce de zengin bir kültüre sahiptiler.
Türklerin Müslümanligi
kendi dinlerine yakin buldular
Türkler Müslümanliktan baska diger dinlere de girmislerdir. Fakat Musevilik, Hiristiyanlik ve Budizm gibi dinler Türkler’e cazip gelmemistir..
Kendi Tanri” anlayislarina uygun Islam’i kabul etmislerdir. Hz. Muhammed'in Türkler hakkindaki hadisleri, Türkler arasinda Islam peygamberine karsi bir sempati ve yakinligin dogmasina sebep olmustur.
Türklerin Ilk Dinleri
Gök Tanri Dini:
Türklerin ilk dinleri hakkinda en önemli bilgiler Göktürklerden kalma Orhun yazitlarinda okunmustur. Yazitlara göre Türklerin atalari Gök Tanri’ya inanmaktadir. “Üstte mavi gök altta yagiz yer yaratildiginda, ikisinin arasinda insanogullari yaratilmis” denilmektedir.
Gök Tanri dininde ana unsurlardan biri tabiata saygi ve bagliliktir. Altay Türkleri, ormandan kestikleri kereste ve odun için bir sükran olarak agaçlara, giysilerinden kopardiklari bez parçasini baglarlardi. Bu uygulama, Anadolu’ya kadar tasinmis, bez baglanan ve kutlulugu var sayilan agaçlar ortaya çikmistir. Gök tanri dini günümüzde (Saha, Yakut, Altay, vb.) bazi Türk topluluklarinda, yasatilmaktadir.
Altaylardaki bazi Türk boylarinin Gök Tanri inancinda Müslümanlikla bire bir bagdasan kurallar vardir. Dünyanin sonu oldugu günün birinde yikilacagi inanci vardir.
Bu inanca göre, yeryüzü yasami sürekli degildir; günün birinde sona erecek ve insanlar, hayvanlar, bitkiler yok olacaktir.
Iyilik simgesi Bay Ülgen’le, kötülük simgesi Erlik arasinda olusacak büyük savasin sonunda, Bay Ülgen disinda bütün savasanlar ölecektir.
Bay Ülgen bütün canlilarin öldügünü, yeryüzünde kendisinden baska kimse kalmadigini görünce “kalkin ey ölüler” diye bagiracak, bu çagri üstüne bütün ölüler yattiklari yerden kalkacaktir.
Samanizm
Samanizm, ata ruhlarina, doga varliklarina dayanan eski bir Asya dinidir.. Samanligin basta Orta Asya ve Kuzey Asya halklari olmak üzere, Tunguzlar’da, Mogollar’da, Mançular’da, Laponlar’da, Eskimolar’da, Vogullar’da, Ontiyaklar’da, Samoyedler’de, Kafkaslar’da, Hindistan’da, Çin’de, Japonya’da, Endonezya’da, Malezya’da, Polinezya’da, Avustralya’da, Büyük Okyanus’un öbür adalarinda, Alaska’da, Grönland ve Izlanda’da, Kuzey Amerika’da, Guyana’da, Amazon bölgesinde ve Afrika’nin birçok yerinde (ufak tefek ayriliklar bir yana) temel ilkeler degismemek kosuluyla az yada çok kalabalik cemaat’in bulunmasidir.
Türklerin ilk dinleri denilince Samanizm akla gelmistir. Gök Tanri dini ve Samanizm ayni cografyada ortaya çiktiklarindan ve benzerlik gösterdiklerinden bazi yerlerde birbiri ile karismistir.
Türklerin dinleri Gök Tanri dinidir.. Samanlik sonradan bu dinle karismistir. Ancak eski Türkler arasinda yaygin bir inanis biçimi haline geldigi muhakkaktir.
KAYNAKLAR:
Erol GÜNGÖR,; Tarihte Türkler.
TÜRK KÜLTÜRÜ VE ANADOLU MÜSLÜMANLIGI ILISKISI
Alintilar: Kudret EMIROGLU, ve Suavi AYDIN,
Ahmet Yasar Ocak “Islam Öncesi Inanç Motifleri”,
