Ünye aşığı Fransız Madam Puset Polvan Ve Prof. Dr. Necmettin Polvan

Ünye’ye kendi adlarina birer okul

yaptiran bu insanlar kimdi?

Ünye sevgileri nerden geliyordu?

Bu çalismada Ünye’ye biri Çamurlu Mahallesi tepe mevkiinde, eski hapishanenin yerine, biri Bayramca Mahallesine birer ilkögretim okulu yaptiran Polvanlarin kim olduklarini Ünye ile ilgilerinin ne oldugunu ve su anda nerelerde olduklarini bulacaksiniz..

Ünye’nin unutulmus birçok degerinden biri olan Prof. Dr. Necmettin Polvan ve esini bu okullar yapilana kadar çok kimse bilmiyordu. Çocuk yaslarda Ünye’den ayrilan ve dalinda bir otorite olan Prof. Dr. Necmettin Polvan, biransinda bir deger idi. Ünye ile ilgisini hiçbir zaman kesmedi, yogun islerinden firsat buldugunda Ünye’ye geldi. Ünye’ye geldiginde de bos durmadi, buldugu her yerde hasta bakti. Esi zarif bir Fransiz olan Puset Polvan da (gerçek adi Reymond Monik Moro, o kendisine Puset denilmesini istiyordu) birlikte Ünye’ye gelerek burada çok güzel dostluklar edindi. Esi ve kendi adina Ünye’ye bir vefa borcu olarak iki ilkögretim okulu yaptirdi. Bu okullar da bugün yüzlerce çocugumuz egitim görmektedir.

Ben bunu yazmaya karar verdigimde Bayramca’daki Puset Polvan ilkögretim okulu daha insaat halindeydi. Puset Polvan’in daha önce de esi Prof. Dr. Necmettin Polvan adina Çamurlu Mahallesi Tepe Mevkiinde eski cezaevinin yerine bir ilkokul yaptirdigini biliyordum. Okulun yerinde eskiden bir hapishane vardi. Okulun bahçe duvarinda söyle bir yazi vardi. “Bir okul bin hapishane kapattir.” Çok anlamli gelmisti bana.

Eski hapishanenin yerine esi adina bir ilkögretim okulu yaptiran Fransiz asilli Puset Polvan kimdi. Ünye ile ne ilgileri neydi, bir okul yaptiracak kadar Ünye sevgileri nereden geliyordu?

Bu isimlerin arkasinda ilginç insanlarin ve ilginç hayat hikâyelerinin oldugunu seziyordum. Orhun Güven’den rica ettim bana bu hikâyeleri anlat diye Orhun Abi ”Onu bizim Emine daha iyi biliyor” dedi. Emine Güven Çavusoglu’a söyledim, kirmadi bir gün çiftliginde dört saat bunlari anlatti,  gerekli fotokopileri verdi, fotograflar için de söz verdi.

Yüzlerce arastirma, hikâye ve köse yazisi yazmis olan ben bir çocuk kadar sevindim, bunlari yazarken ilk hikâyemi yazdigim gündeki gibi acemi ve heyecanliydim. Emine Güven Çavusoglu ve Orhun Güven’e Ünye kültürüne bu önemli katkisindan dolayi tesekkür ederim.

“Bir okul bin hapishane kapattirir”

Norolojik bilimler, biyolojik psikiyatri ve psikofarmakolloji dalinda büyük yenilikler getiren Prof. Dr. Necmettin Polvan Nöro Psikiyatri’nin unutulmaz isimlerinden biridir. Yillarca bu ugurda emek vermis ve binlerce ögrenci yetistirmistir. Bugün Tip Fakültelerindeki Nöropsikiyatri hocalarinin hocasidir.

Ünyede okudugu Idadi Okulu (Lise ayari bir okul)  kapaninca baska bir sehirde okuma sansi olmayan küçük Necmettin bir gün limanda demirli gemiye yüzerek çikar oradan gizlice Istanbul’a gider ve askeri okula yatili girer. Bunu uzun biyografisinde kendi anlatir. Bu biyografiyi Emine Güven Çavusoglu bana Istanbul’dan bularak getirdi.

Onun için Puset Hanim’in Çamurlu Mahallesi tepe mevkiinde eski hapishanenin yerine yaptirdigi okul anlamlidir: Insallah duvarinda yazdigi gibi bu okul “bin hapishane kapattirir.”

Necmettin Hoca Istanbul’da Halicioglu’nda kabul edildigi askeri okulu bitirerek Harbiyede Tibbiyeye girer Tip Fakültesinden 1932 yilinda mezun olur, bir müddet sonra sivil üniversiteye geçer uzun hizmet yillarindan sonra akciger kanserinden 1981 yilinda vefat eder. Mezari Istanbul Zincirlikuyu mezarligindadir.

Puset Polvan

Esi Puset Polvan gerçek adiyla Raymond Monik Moro Istanbul’a Fransa’dan Notre Dam de Sion Fransiz Kiz Lisesine ögretmen olarak gelen Mösyö Moro ve  Sarlotte’nin  kizidir. Kendisi de bu lisede okumustur.  Prof. Dr. Necmettin Bey’le tanismis ve evlenmislerdir, çocuklari olmamistir. Çok güzel ve alimli bir bayan olan Puset Hanimla çok mutlu olan Necmettin Bey yakalandigi akciger kanseri hastaligindan kurtulamayarak 81 yilinda 74 yasinda ölmüstür.

Necmettin Polvan Puset Hanimla defalarca Ünye’ye gelmis ve burada Karadeniz Eczanesinin üstünde ücretsiz hasta muayene etmistir. O yillarda Ünye’de bir Noroji Profesörünün ücretsiz hasta bakmasi takdirle karsilanmistir. Dogdugu topraklarin insanlarina bu yardim profesörü çok mutlu etmistir. Çocuklugundaki gibi Fener altinda Fokfokta denize girmis horoz dövüstürdügü mahallesini ziyaret etmistir

 Puset Polvan esinin çok sevdigi memleketine kendi adina da bir okul yaptirmak istemis yer olarak ta Bayramca’yi seçmistir.

Her iki okulun da açilisini görmek bahtiyarligina erisen Puset Hanim’i en çok mutlu eden sey Ünye’den kendi adini tasiyan okulun ögrencilerinin gönderdigi kartlar ve bayram tebrikleri olmustur. Ne yazik ki bu hayirsever iyi insan bugün alzhimer (alshaymir) hastasidir.

Not bu hikayenin yazildigindan birkaç yil sonra Pust Polvan hayata gözlerini yummustur.

Necmettin Polvan

Ünyeli bir aile olan Pehlivanogullarindandir. Polvan adi da Pehlivanoglu kelimesinden bozmadir. Muhtelemelen Osmanlica okumasi zayif olan bir nüfus memurunun Pehlivan’i Polvan olarak okumasi ile olusmustur. Babasi o dogdugu zaman görev geregi Sinop’ta subaydir. Kendisi biyografisinde söyle yazar:

“1907 yilinda Sinop’ta dogdum. Babam ben dogdugum zaman o güne kadar alamadigi 17 aylik maasini almis ve bana ugurlu çocuk demisti. Ünye’ye döndügümüzde idadi mektebi açilmisti, ona devam ettim. Bir sene sonra okul kapandi, baska bir memlekette ve civar sehirlerde maddi bakimdan okuma sansim yoktu, bunun üzerine Istanbul’a geldim. Halicioglu Askeri Lisesine müsabaka ile girdim ve dokuzuncu sinifa üçüncü olarak kaydedildim.

Sonra Harbiye’ye gittim. Harbiye’de Tibbiyeye ayrilmak için dört dersten tam numara almak lazimdi. Fizik, kimya, Fransizca ve felsefe. Benim numaram tamdi fakat tam numarasi olan 32 kisi çikti. Dokuz kisi alinacakti. Kura çektirdiler ve Tibbiyeyi çektim. 24 saat içinde kurayi degisme hakkimiz vardi bana 450 lira verdiler degismedim.

Alti senede tibbiyeden 1932 yilinda mezun oldum. 1938 yilinda asabiye imtihanina girerek doçent oldum. 1950 yilinda nöroloji profesörü oldum. Ordinaryüs Profesör Fahrettin Kerim Gökay hocamdi.

Bu iki iyi insanin adlarini tasiyan okullar; Necemttin Polvan, Çamurlu Mahallesi tepe mevkiinde eski hapishanenin yerinde, esi Ünye asigi zarif Fransiz Puset Polvan’in adini tasiyan okul Bayramca Mahallesindedir.

Her iki okulun yeri de Puset Hanim tarafindan özel olarak seçilmistir. Puset Polvan her iki okulun açilisini da görmek mutluluguna erismistir. Özellikle kendi adini tasiyan okul bulundugu çevreye bir sosyal degisim getirmistir.  

Bu arastirmanin yazilmasi sirasinda mahallelerde yaptigimiz çalismalarda okullarin bu mahallelerin sosyal yasamina yaptigi olumlu katkilari gördük. Puset Polvan’da bunu istemisti.

Puset Polvan Ilkögretim okulunun aktivitelerine katildim, çocuklari gözlemleme firsatim oldu ben de buralarin seçilmesinde  ne kadar isabetli bir karar verildigini görerek mutlu oldum.

 (Bu çalismanin tüm haklari yazarina aittir. Izinsiz baska bir yerde yayinlanamaz. YASAR KARADUMAN)