Ünyeli Akademisyen Paköz’ün engelleri aşan başarı hikâyesi

Paköz, “Bugünün öğrencileri ve akademisyenleri için, farklılıkların tehdit değil zenginlik olduğuna inanan bir üniversite iklimi için çalışıyorum.” dedi.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık Fakültesi 20. yıl mezunları programında konuşan İTÜ Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Ünyeli Doç. Dr. Muhammed Ziya Paköz’ün 25 yıllık eğitim hayatı hikâyesi, katılımcılar üzerinde derin izler bıraktı. 

Katsayı engelinden ideolojik baskılara kadar birçok zorluğa rağmen akademik kariyerini başarıyla sürdüren Paköz, “Bugünün öğrencileri ve akademisyenleri için, farklılıkların tehdit değil zenginlik olduğuna inanan bir üniversite iklimi için çalışıyorum” diyerek, kapsayıcı bir üniversite ortamı oluşturmanın önemine dikkat çekti.

Ünye'den İTÜ’ye uzanan mücadele dolu bir yolculuk

Ünye’nin ilk İmam Hatip Lisesi Kurucu Müdürü Mehmet Yaşar Paköz’ün oğlu olarak dünyaya gelen Muhammed Ziya Paköz, eğitim hayatına Ünye’de başladı. İlk ve ortaokulu Ünye’de okuya Paköz, Ünye İmam Hatip Lisesi’nde başlayıp lise eğitimini Kayseri’de bitirdi. O dönemde yürürlükte olan üniversiteye girişte katsayı engeline rağmen, üniversite sınavında meslek lisesi mezunları arasında birinci oldu ve İTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümüne yerleşti.

20. yıl mezunları adına yaptığı konuşmada bu süreçte yaşadığı zorlukları ve duygularını paylaşan Paköz, sözlerine şu cümlelerle başladı:

“Sayın Dekanım, Değerli Hocalarım, Kıymetli Mezunlarımız ve Sevgili Dostlar; bugün burada sizlere sesleniyor olmak, kelimelerin tarif etmekte zorlandığı bir duygu...”

“Meslek lisesi mezunları cezalandırılıyordu”

Yıl 2000’de İTÜ’ye giriş yaptığında, katsayı engeli nedeniyle puanının düşürüldüğünü hatırlatan Paköz, o dönemin üniversite ortamına dair çarpıcı açıklamalarda bulundu:

“Ben bir İmam Hatip Lisesi mezunuydum. O yıllarda katsayı engeli vardı; meslek lisesi mezunları adeta cezalandırılıyordu.”

Paköz, tüm bu olumsuzluklara rağmen çok çalışarak sınavda Türkiye 101.si (sözel) ve 182.si (sayısal) olduğunu, puanı kesilmemiş olsaydı dilediği bölüme girebileceğini söyleyerek, “Çok çalıştım. Eğer o gün puanım kesilmeseydi, Türkiye’de giremeyeceğim bölüm neredeyse yoktu ama kesildi. Yine de yılmadım. İTÜ gibi bir çınarın kapısından içeri adım atabildim.” dedi.

“28 Şubat’ın gölgesinde eğitim görmek kolay değildi”

Paköz, konuşmasında sadece akademik değil, kimliğini koruma mücadelesi de verdiğini vurguladı. Paköz, 28 Şubat sürecinin etkilerinin kampüslerde hâlâ hissedildiğini söyleyerek şunları aktardı:

“O yıllarda sadece çalışmak değil; kimliğini koruyarak var olmaya çalışmak da ayrı bir mücadeleydi. Başörtülü arkadaşlarımızın derslere alınmadığı, projelere sokulmadığı, mezuniyet törenine dahi başörtülü annelerin giremediği günlerden söz ediyorum.”

Paköz, tüm bu zorluklara rağmen 2005 yılında bölüm ikincisi olarak mezun olduğunu ifade ederek, “Bu başarı belki karneme yazılmadı, ama kalbime kazındı” diyerek, azminin ve kararlılığının altını çizdi.

“Kapılar liyakate değil, görünüme göre kapanıyordu”

Akademik kariyer hedefiyle mezuniyet sonrası başvurular yapan Paköz, liyakatten çok görünüşe göre tercihlerin yapıldığı bir dönemden geçtiğini anlatarak, “Bilgiye değil, bazen dış görünüşe; liyakate değil, bazen uyuma bakılıyordu. Ne 99 olan ALES puanımın, ne 3.41 lisans ortalamamın, ne 85 dil puanımın bir önemi vardı.” dedi.

Ancak zamanla emeklerinin karşılığını alan Paköz, bugün hem İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde ders veriyor, hem de dekan yardımcısı olarak görev yapıyor. Bu başarıyı “tamamlanan bir hikâye” olarak nitelendirdi.

“Bugün yalnız değilim, birlikteyiz”

Konuşmasında, o dönem yaşadığı yalnızlığa da değinen Paköz, bugün aynı sıraları paylaştığı arkadaşlarıyla bir araya gelmiş olmanın verdiği mutluluğu dile getirerek, “O yıllarda, açık konuşmak gerekirse, çoğu zaman yalnız yürümek zorunda kaldım. Ama şimdi geriye dönüp baktığımda, farklı dünyalardan gelmiş olsak da hepimizin kendi mücadelesi vardı.” dedi.

Bu buluşmayı geçmişte eksik kalan dayanışmaların telafisi olarak gördüğünü ifade eden Paköz, tüm arkadaşlarını gösterdikleri dirayet için tebrik etti.

“Üniversiteler farklılıkları yaşatabilmeli”

Konuşmasını genç kuşaklara yönelik umut dolu mesajlarla sonlandıran Paköz, üniversitelerde farklılıkların bir zenginlik olarak kabul edilmesi gerektiğini vurgulayarak, şunları söyledi:

“Bugünün öğrencileri ve akademisyenleri için, farklılıkların tehdit değil zenginlik olduğuna inanan bir üniversite iklimi için çalışıyorum. Bir üniversitenin büyüklüğü sadece akademik başarılarıyla değil; vicdanıyla, adaletiyle, kapsayıcılığıyla ölçülür.”

İTÜ’nün bu anlayışta öncü rol üstlenmesi gerektiğini belirten Paköz, çoğulculuk ve özgürlüğün üniversite hayatının temel taşları olması gerektiğini ifade ederek, “Çoğulculuğu, özgürlüğü, farklı sesleri ve hayatları aynı çatı altında yaşatabilen bir gelenek oluşturmak zorundayız. Ancak o zaman gerçek anlamda medeniyet inşa edebiliriz.” diye konuştu. 

Program sonunda katılımcılar, ayakta alkışlanan bu içten konuşma sonrası Paköz’e teşekkür etti.

Ünye Kent / Haber Merkezi