ARİF TAKICI


15 Kasım Kuzey Kıbrıs Cumhuriyetinin Kuruluş Yıldönümü


Yavuz Selim tıpkı Fatih Sultanın İstanbul’u alma hayali gibi Kıbrıs’ı fethetme hayalleri kuruyor, daha Şehzadeliği döneminde Kıbrıs’ın fethedilmesi ile ilgili planlar yapıyordu.

Kıbrıs adası Yavuz Sultan Selimin Lala Mustafa Paşa’ya verdiği yetki ile 1570 de fetih harekâtı başlamış.1571’de Magosa’nın düşmesiyle fetih harekâtı tamamlanmıştır.

Kıbrıs fetih seferinde 50 şehit verilmiştir. Fetih sonrası adaya Anadolu’nun çeşitli yerlerinden göçmen getirilerek yerleştirilmiştir. Ayrıca 30 bin Osmanlı askeri de adada bırakılmıştır. Bu günkü Kıbrıs Türkleri adaya yerleşen Anadolu Türklerinin torunlarıdır.

Kıbrıs Fethedildiğinde adada 150 bin kişi yaşıyordu. Adada yaşayan Ortodoks Rumlar Katolik olan Venedikliler tarafından baskıya maruz kalıyorlar, kiliseleri yıkılarak çıkan taşları kendi kiliseleri ve yerleşim yerleri için kullanılıyordu. Osmanlı adaya hâkim olduktan sonra adaletle düzeni sağladı, Rumlara Kiliselerini kurma, yardım toplayabilme imtiyazları tanıdı. Böylece Rumlar Venedik baskısından kurtulmuş oldular. Kıbrıs 300 yıl Osmanlı hâkimiyetinde huzurlu bir dönem geçirmiştir.

Ancak 1878 Osmanlı Rus savaşında Gazi Osman Paşanın o ünlü savunmasına rağmen Osmanlının Ruslar karşısında yenilgiye uğraması üzerine, İngilizler Osmanlıya yaklaşıp, Rusya’ya karşı Osmanlıya destek vereceklerini, buna karşılıkta da Kıbrıs adasını kiralık olarak istediklerini dile getirdiler.

Böylece Kıbrıs adası 1878’den 1960 yılına kadar İngiltere kontrolünde varlığını sürdürmüştür.

Aslında Kıbrıs adası İngiltere kontrolüne verilirken, eğer ileride Rusların Osmanlıdan aldıkları Kars, Ardahan ve Batum Osmanlıya geçerse, İngiltere’de Kıbrıs adasını Osmanlıya geri iade edecektir maddesi konulmuştu. Fakat Birinci Dünya savaşında İngiltere Osmanlının Almanya yanında yer almasını bahane ederek Kıbrıs’ı ilhak ettiğini ilan etti. Bu durumu da 1923 Lozan görüşmelerinde ortaya koyarak adayı tamamen müstemlekesi yaptı. Tabi o tarihlerde Türkiye savaştan yeni çıkmış, yıkılmış bir İmparatorluğun küllerinden yeniden ayağa kalkan bir ülke olarak Kıbrıs için İngiltere ile savaşacak bir gücü yoktu. İngiltere’de bu durumdan yararlanarak Kıbrıs’ı tamamen Müstemlekesi yaptı.

Kurtuluş savaşında Türk ordusunun evire çevire yenip denize döktüğü Yunanistan kendini toparlayacağı yerde savaştan kısa süre sonra Kıbrıs adasının Yunanistan’a devredilmesini talep etti İngiltere’den. Tabi İngiltere Bu isteği hemen geri çevirdi.

1955 yılında Yunanistan’ın megali idea hayaliyle hareket ederek adaya EOKA tedhiş örgütünü kurması için Yarbay Grivas’ı gönderdiğini görüyoruz. Yunanistan adanın kendilerine devredilmesi talebini kabul etmeyen İngiltere yönetimine karşı tedhiş ve sabotaj hareketlerine girişmeye karar vermişti.

Nihayet İngiltere adayı Yunanistan’a vermedi, Türklerle Rumların bağımsız bir Cumhuriyet kurmalarına yeşil ışık yaktı. 16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Fakat Adada Yunanistan’ın enosisi ve Magali idea hayallerini uygulamaya kalkması yüzünden 1974 yılına kadar Türkler çeşitli zulümler gördüler. 15 Temmuz 1974 tarihinde Yunan cuntasının adada darbe yaptırmasıyla Türkiye Kıbrıs kuruluş anayasasının dördüncü maddesinin kendine verdiği hakla adaya 20 Temmuz da harekât düzenlemiştir. Kıbrıs Türkleri 1977 yılında Kıbrıs Türk Federal Devleti kurdular. Rumlar ile görüşmelerden aklıselim bir sonuç alınamadığı için… 15 Kasım 1983 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini ilan ettiler. Şu anda Kıbrıs Türk halkı Türkiye ile işbirliği içerisinde kimseden korkmadan huzurlu bir dönem geçirmektedir. Bunun sağlanması için zorlu yıllar geçmiştir. Şehitler verilmiştir.

Kıbrıs barış harekâtında 498 şehit verilmiştir. Bu vesileyle, Kıbrıs halkına huzur ve saadetler dilerken, Aziz şehitlerimize Allahtan rahmet, Gazilerimize sağlık ve esenlikler diliyorum.

 

YAZARLAR

https://www.facebook.com/%C3%9Cnye-Kent-Ofset-106507792092593