MİSAFİR KALEM


BİR KERVAN ÇANI HİKAYESİ

(Talip Aydın)


1970 öncesi Ünye bölgesinde arazilerinin üçte ikisi tarım arazisi, üçte biri fındık bahçesiydi. Çaybaşı Hacıali Köyümüzde bizimde bazı köylüler gibi özel tapulu ormanımız olmadığından, kışlık yakacak odun ihtiyacımızı karşılamak için devletin odun ihtiyacı için izin verdiği Akkuş ormanlarına odun almaya gidilirdi.

Köyden birkaç aile birlikte yeni tip dört tekerlekli kağnı arabaları ile (eski tip tekerlekler bütün tahta şeklinde) birlikte yola çıkarlardı. 

Yola çıkmadan önce arabanın tekerlekleri yağlanır, somunlar güzelce sıkılır, arabaya koşulacak öküzlerin ayaklarına nalları çakılır, başlarına süslü boncuklu başlıkları takılır ve öküzlerin yemeği için kurutulmuş mısır sapları arabaya yüklenirdi. Adamlar için başta olmazsa olmaz olan beyaz bez torbaya konulan suyu süzülmüş katı halde süzme yoğurt, elma pekmezi ekmek yapmak için mısır unu ve bazı yiyecekler arabaya yüklenirdi. (Yemek türü her aileye göre değişebilir ).

Yola çıkarken kervan çanı arabanın önüne asılırdı. Odun için yola çıkanların gidiş ve dönüşleri en az 3 gün üç gece olurdu. Ormana vardıklarında iki kişinin kullandığı el hızarı ile ağaçlar yıkılır, kütük ağaçlar büyüklüklerine göre 3 veya 4 metre uzunluğunda iki veya üç parçaya baltayla yarılırdı. Odunlar imece usulü hazırlanır, arabalara yüklenir, yola çıkılırdı. Yüklü arabalar rampalarda tek çift öküzler çekemeyince cımpırt yapılırdı. (Zincirlerle bir çift veya iki çift öküzler tek arabayı rampadan çıkana kadar çekerler). 

Bu yolculuk esnasında arabacıların ileride geride olup olmadıklarını kervan çanından takip ederlerdi. Ayrıca dönüşte aileler kervan sesinden oduncuların köye yaklaştıklarını öğrenirler ve öküzlerin yeri yemekleri hazırlanır, adamlar için yemekler yapılır, banyo için sular ısıtılırdı.

Daha sonraki yıllarda köyler fındık bahçelerine dönüşünce odun ihtiyacı fındık bahçelerinden temin edildi.

Kervan Çanı, Ünye Su Kabağı Müze Atölyede sergilenmektedir.

 

YAZARLAR

https://www.facebook.com/%C3%9Cnye-Kent-Ofset-106507792092593