MİSAFİR KALEM


Çocuklarda İçe Kapanma, Utangaçlık (Sosyal Fobi)

Adnan Göktuğ Adalı


Çocuklarda sosyal fobi genellikle okul öncesi dönemde başlayıp ergenlik ve yetişkin olma sürecinde devam edebilmektedir. Sosyal fobi, çocukların kalabalık ortama girmek istememesi, yabancı kişilerle iletişim kurarken korku ve kaygı duymasıdır. 

Sosyal fobisi olan çocuklar ailesinin yanında kendini ifade ederken bir sorun yaşamaz ancak arkadaşları ile iletişim kurarken, oyunlara katılırken ve öğretmeni soru sorduğunda veya tahtaya kaldırdığında kaygı duyarlar. 

Çocuklarda sosyal fobinin görülmesindeki en büyük etkenlerden bir tanesi çevresel faktörlerdir. Çocukların anne ve babalarının sessiz, sakin bireyler olması, çok fazla sosyal ortamlarda bulunmamaları ve sosyal ortamlarda kendilerini ifade edememeleri çocuklarda sosyal fobi oluşumuna neden olabilmektedir. Çünkü çocuklar anne ve babalarının davranışlarını kendilerine rol model alırlar. 

Çocuklarda Sosyal Fobinin Belirtileri: 

Fiziksel ve davranışsal belirtiler göstermektedir.

Fiziksel belirtileri : yüz kızarması, titreme, terleme, hızlı nefes alıp verme ve ağlama gibi fiziksel belirtiler gösterebilmektedir.

 Davranışsal belirtileri ise : sessizlik, içe kapanıklık, utangaçlık, tanımadığı kişilerle konuşmaktan kaçma ve kaçınma gibi durumlar görülebilmektedir. Çocuk kendini çevresinden soyutlayarak yalnızlaşmaya çalışma, kendi halinde kalma eğilimi gösterebilmektedir.

Anne ve Babalar Ne Yapmalı? 

Çocuklarında sosyal fobi olduğunu gözlemleyen anne ve babalar çocuklarının sosyalleşebileceği, yaşıtlarının olduğu ortama girmelidirler. Girdikleri ortamlarda çocuğa örnek olacak şekilde iletişim kurmaları, daha çok söz almaları ve konuşmaları gerekmektedir.

 Unutulmamalıdır ki çocuklar anne ve babasının yaptıklarını taklit ve tekrar etmektedirler. Çocukların anne ve babalarından bağımsız hareket etmelerine teşvik edilmeli, çocukların kendini ifade etmesine, isteklerini dile getirmesine izin verilmelidir. Kendi başlarına arkadaşlarıyla oyun oynamalarına, iletişim kurmalarına müdahale etmemeleri önemlidir. Anne ve babaların çocuklarını serbest bırakmaları, baskı yapmamaları gerekir. Sosyalleşemeyen çocuk üzerinde baskı kurulmamalıdır. Sosyal fobisi olan çocuklar ile diğer çocuklar kıyaslanmamalıdır. ‘’Bak o çocuk ne güzel konuşuyor.’’ ,’’bak arkadaşların ne güzel oyun oynuyor sen de oynamalısın’’ gibi cümlelerle çocuğu diğer çocuklarla kıyaslamak sosyal fobinin şiddetinin artmasına neden olabilmektedir. Anne ve babalar çocukları sosyalleşemediğinde, iletişim kuramadığında ya da hata yaptıklarında onlara gülmemeli ve alay etmemelidirler. Çocuğunuzun hep eksiklerini görmeyin, artı yönlerini görüp onu destekleyin. Çocuğunuza sorumluluklar verin ve bu sorumluluklarını yerine getireceğinden emin olduğunuzu ona hissettirin, cesaretlendirin.

YAZARLAR

https://www.facebook.com/%C3%9Cnye-Kent-Ofset-106507792092593