EVDE BİRBİRİYLE KARIŞMAMASI GEREKEN TEHLİKELİ KİMYASALLAR:
1) ÇAMAŞIR SUYU (SODYUM HİPOKLORİT) + TUVALET-BANYO TEMİZLEYİCİLERİ (ASİTLİ)
Karıştırılırsa çok tehlikeli gazlar oluşur. Oluşan gaz: Klor gazı (Cl₂)dır.
Etkileri:
•Şiddetli öksürük
•Bronkospazm
•Akut akciğer hasarı
•Gözde ve ciltte ciddi tahriş.
•Astım krizini tetikler
Acil tedaviye ihtiyaç duyan ve acillerde gördüğümüz en riskli karışım budur. Dikkat !
2) ÇAMAŞIR SUYU + AMONYAK (CAM SİL, OCAK TEMİZLEYİCİLERDE BULUNUR)
Oluşan gaz:
•Kloramin gazları (NH₂Cl, NHCl₂)
•Hidrazin (N₂H₄) gibi çok toksik ara bileşikler
Etkileri:
•Akut solunum yetmezliği
•Burun-torakal yanma
•Pulmoner ödem
•Baş ağrısı, kusma
•Gözlerde ağır tahriş
Bu karışım evlerde sık olarak, bilinçsizce ve farkında olmadan yapılır.
Çok tehlikelidir!
3) ÇAMAŞIR SUYU + SIRADAN DETERJANLAR
(Deterjan içinde anyonic surfactant + organik bileşikler varsa)
Sonuç:
•Klorlu organik bileşikler (klororganikler)
•Solunduğunda akciğer irritasyonu
•Ciltte kimyasal yanık
4) KOSTİK (SODYUM HİDROKSİT) + ASİT TEMİZLEYİCİLER
(Mutfak yağ çözücü + kireç sökücü karışımı)
Oluşan reaksiyon:
•Şiddetli ısı açığa çıkar → yanık riski
•Ciddi kimyasal buharlar
•Metal yüzeylerde zehirli gaz çıkışı (örneğin hidrojen)
5) KİREÇ SÖKÜCÜ (HİDROKLORİK ASİT, FOSFORİK ASİT) + PEROKSİT İÇEREN TEMİZLİK ÜRÜNLERİ
(Bazı yüzey temizleyicileri + çamaşır suyu benzerleri)
Oluşan gaz:
•Klor gazı
•Klor dioksit (ClO₂)
ClO₂ daha düşük dozda bile çok toksiktir. Dikkat !
6) ALKOLLÜ TEMİZLEYİCİLER + ASETON / OJE SÖKÜCÜ
Oluşan tehlike:
•Çok yanıcı ortam
•Ani alev alma riski
•Solunduğunda baş dönmesi – santral sinir sistemi depresyonu
Bu kimyasal reaksiyon toksik gaz üretmez ama yangın riski yüksektir.
7) SİRKE + KOSTİK (SODYUM HİDROKSİT)
Sıcaklık artışı → şiddetli sıçrama, göz yanıkları.
8) ÇAMAŞIR SUYU + SİRKE
Sirke hafif asitlidir → klor gazı açığa çıkar.
Halk arasında çok yapılan tehlikeli bir hatadır.
EN TEHLİKELİ 3 GAZ
1. Klor (Cl₂) → akut toksisite, pulmoner ödem
2. Kloraminler → bronkospazm, solunum yetmezliği
3. Hidrazin → hepatotoksik, nörotoksik, kansorejen
TIBBİ ACİL DURUM BELİRTİLERİ (Karışım Solunduysa)
•Ani nefes darlığı
•Göğüste yanma
•Gözlerde batma, yaşarma
•Öksürük krizleri
•Boğazda sıkışma hissi
•Morarma (hipoksemi)
•2–24 saat içinde pulmoner ödem gelişebilir
Bu durumda yapılması gereken:
1. Ortamdan hemen çıkmak ve ambulans çağırmak
2. Temiz havaya geçmek
3. Gözleri bol suyla yıkamak
4. Acile başvurmak (özellikle çamaşır suyu + asit/amonyak solunduysa)
KURTARICI KURAL
👉 Evde hiçbir temizlik kimyasalını başka bir kimyasal ile karıştırmayın.
👉 Aynı yüzeyde iki farklı ürün kullanılacaksa arada mutlaka durulama yapılmalı, uzun bir süre beklemeli.
Uzm. Dr. Ali COŞKUN
KÖŞE YAZISI
