Hurma köylerde evin önlerinde veya findik bahçelerinin kenarlarinda bulunmaktadir. Her hane kendisi meyve olarak kullanmak amaciyla hurmayi yetistirmistir. Kasim-Aralik aylarinda turuncu rengiyle mahalleyi süslemektedir.
Hurmanin ham olani veya incesine uvaz nedir. Ham uvazlardan eskiden pekmez yapilirdi. Simdi ise kurutularak çerez olarak yenmektedir. Tabi bunu herkes sevmeyebiliyor ama sevenler var. Kar yagdiginda yiyecegi kapanan kuslar sarmasikli hurma agaçlarina sarilmaktadir. Karinlarini dogurmaya çalisirken avcilar diplerinde beklemektedir. Kuslari avlamaya çalismaktadirlar. Bu avcilar için degisik bir duygudur.
Trabzon hurmasi meyve seklinde yendigi gibi pekmezi de yapilmaktadir. Pekmezine ceviz ile kurutulmus elma veya armut eklendiginde bir reçel seklinde olmaktadir. Bu herkes tarafindan sevilmektedir. Ayrica tam olgunlasmadan dilimlenen hurmalari iplere dizip gölgede kurutulma da yapilmaktadir. Kurutulan bu hurmalar kar yagdiginda kis gecelerinde çayin yaninda çerez olarak yenmektedir. Yine bütünken dis kabugu soyulur böylede kurutulur. Tadi Kâbe hurmasi seklini almaktadir. Belki bundan dolayi bazen de Kâbe hurmasi denir.
Türkiye genelinde degisik sekillerde adlandirilmaktadir. Genel itibariyle Trabzon hurmasi olarak bilinmektedir. Türkiye’nin degisik yörelerinde yetismektedir. Genellikle iliman iklimde yetismektedir. Birçok faydalari hurma olan köylerimizde yetistirilmekte, köylülerimizde en güzel sekilde bundan yararlanmaya çalismaktadirlar.
Pekmez (Bal) denilince köylerimizde ayri bir yeri vardir. Köyde yasayanlar eskiden üretilen ürünlerle geçim saglanmaya çalisilirdi. Bu nedenle köylerde pekmezi olan her meyveden yapilirdi. Pekmeze bal diye söylenmektedir. Bal deyince köyde herkesin ilk aklina gelen pekmezdir.
Meyvelerin oldugu mevsimde özellikle kadinlarimiz pekmez yapim isini üslenirler. Tabii erkekler de yardimi esirgemezler. Pekmez yapimi zor bir istir. Zordur fakat yapilan bu ürünler güzel ve tatli olmaktadir. Zorlugun karsiligi olarak güzel ürünler ortaya çikmaktadir.
Köyde pekmez üzüm, elma, armut, hurma, ince hurma, dut, erik gibi köyde yetisen meyvelerden yapilmaktadir. Meyvelerin suyundan olmaktadir. Bu islemi yapabilmek için odun ve pekmez tavalari gerekmektedir.
Odunlar ve yayvan pekmez tavalari hazirlanir. Hatta yayvan tavalara pekmez tavasi denilmektedir. Köyden bol pekmez tavalari gerekli olan kadar toplanir. Genelde pekmezler birkaç aile yardimlasarak yapilmaya çalisilmaktadir. Veya bir ailenin ki tamamlandiktan sonra digeri yapmaya baslar. Yani aileler pes pese pekmezlerini yardimlasarak yaparlar.
Önce meyveler atese konulmak için hazir getirilir. Toplanip ev yanina tasinir. Türüne göre ezilir sonra da alev alev olan atesin üzerindeki tavalara koyulur. Suyla birlikte kaynatilir. Alinan sulari süzgeçlerin üzerine tülbent konur tabii tülbentle süzülür.
Süzülen öz sular baska bir tavada tekrar kaynatilir. Bu kaynama pekmez halini alincaya kadar devam eder. Bu birkaç gün devam eder. Ufak tefek kaynama ile bu islem olmadigi için harli ateste uzun süre devam eder. Bolca odun yanar. Hatta pekmez yapmak için kalin kökler saklanir. Veya yarilmayan kalin odunlar pekmez yaparken kullanilir ki alevi fazla olur.
Pekmez köylü için önemlidir. Tatlandirici olarak kullanilmaktadir. Bunlardan biri de pekmezli un helvasidir. Özellikle hurma balindan yapilirsa nefis olur. Yogurtla karistirip ekmekle birlikte yemek agizlari tatlandirmaktadir. Sulandirilarak pilav makarna gibi kati yiyeceklerin yaninda içecek olarak kullanilmaktadir. Birde saglur yoksa onun yerini doldurmaktadir. Dogal olarak yapildigi için saglik kaynagidir.
Ayrica sacda yapilan cizlamayi pekmezle yemek güzeldir. Bununla ateste pisirilen veya kuzinenin gözünde pisirilen patateslerde pekmezli olarak yenmesi de güzeldir. Kuru yufkadan (yokadan) yapilan böregi pekmezle yemek de agizlara layiktir. Sabah kahvaltilarinda çökelegin içine katilarak tüketebilirsiniz.
Pekmez yapimi gelenegi günümüzde de devam etmektedir. Aslinda güzel bir gelenektir. Yapim asamasinda o eski güzel adetler yine yasatilmaya çalisilmaktadir. Böyle güzel adetler devam etmelidir.
