Türkiye Cumhuriyeti’nin 82. Ortaokulu 1933 yılında Ünye’de eğitime başlamıştır. Ünye Orta mektep tarihini Ufuk Mistepe, OÜ öğretim üyesi Hasan Yıldız, duayen - büyük eğitimci Hasan Ali Yücel ve Emine Kokulu Pekerkan ’nın yazılarından öğreniyoruz.
Cumhuriyet kurulduğunda ülkede 33 ilkokul ve 77 orta mektep vardı. Ordu’da orta eğitim 1860 yılında açılan rüştiye mektebi ile başlar. Bu okul Güzel Ordu ilkokul binasında eğitime açılmıştır. 53 yıl süre ile eğitim vermeye devam etmiştir. 1913 yılında Maarif nazırlığınca Rüştiye (ortaokul ) teşkilatı kaldırılmıştır. Ordu İsmetpaşa okul binasında idadi (lise ) açılmıştır. Bu okul da aynı binada 15 yıl yaşamıştır. 1925 yılında lise 1. Devre (ortaokul ) adını almıştır.
Ünye ‘de 1919-21 yıllarında eğitim veren idadi mektebi son sınıfı oluşamadan ve mezun veremeden kapanmıştır. Talebe azlığı, öğretmen ihtiyacı ve araç – gereç noksanlığı, bina yokluğu nedeniyle okul devam edememiştir.
1933 yılında açılan orta mektep 1934 yılında adı “Kemal Okulu” olarak resmiyete kavuşmuştur. Öğretmen ihtiyacı çoktu. Dersler boş kalıyor, vekil öğretmenlerle devam ediliyordu. İlk açılan 1. Sınıfta 11 kız, 68 erkek talebe bulunuyordu. Orta mektep 1935- yılında da ilk mezunlarını vermiştir. Mezunlar arasında dayım olan 44 numaralı Sait Kapıcıoğlu ( Erbil ) da vardı. Yirmi yıl sonra ben de orta mektebe kaydoldum.O yıl talebe çokluğundan İlk kez 1. Sınıf 3 şubeye yükseldi. O dönemde de öğretmen sayısı azdı. Dersler ilkokul öğretmenleri ile takviyeli idi. Ömer Çam, Sezai Alparslan, Yusuf Bahri Taslı ilkokullardan gelip derslerimizi anlattılar. Öylesine coşkulu idiler ki Ömer Çam şiirleri okurken sanki kanatlanıp uçuyordu; Yusuf Bahri Taslı hocamız tarih dersi anlatırken top sesi gibi gürlüyor, cephedeymiş gibi şahlanıyordu. Heyecandan sınıfta ağlayan ve bayılanlar oluyordu.
Orta mektebi bitirdikten 60 yıl sonra bir konferans için okula davet edildim. Mektepte çok büyük coşku vardı.Benim zamanımdaki ayakkabısız, üstsüz başsız öğrenciler yerine pırıl-pırı l çocuklar ve öğretmenler vardı. Meçhulasker orta okulu isim babası olduğum okul çok çağdaştı. 1955 yılında İlkokul öğrencisi olarak girdiğim kapıdan 60 yıl sonra bir profesör olarak tekrar giriyordum. Öğrencilerin camlarda, koridorlarda , bahçede yırtınırcasına:
“ÜNYE SENİNLE GURUR DUYUYOR “
haykırışları beni gözyaşlarına boğmuştu. Artık onlardan beden başka olmayan profesör ünvanını kazanmalarını, bilim ve sanatta yücelerek dünyaya iz bırakmalarını istemeye cesaretim artmıştır. Bu yolda bilim ve sanat çalışmalarına destek olmaya her zaman hazırım.
Ünye orta mektebi 1933 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin 82. Sırada “ Kemal kulu “ adıyla açılmıştı. )0 yıl sonra gene Ünye 82 plaka nusu ile vilayet olacaktır. Bu ilahi tesadüfün cumhuriyetimizin 100. ılında gerçekleşeceğine yürekten inanıyorum. Böylece Ünye üzerindeki Ordu’nun vesayeti ve kulluğu artık bitecektir. Ünye’yi müstemleke gibi görenlerden kurtulacağız. Hileli nüfus sayımı ile yıllarca Ünye sömürülmüş, bir muhtarlık gibi yönetilmiştir. Ünye sancak beyi iken Ordu neredeydi ? Kültürü, sanatı farklı ve daha üstün olan Ünye’nin 82 vilayet olma hakkını, Hakkın inayeti ve halkımızın coşkusu ile alınacaktır. Cumhuriyetimize Meçhulasker, İnönü, Kaladere, Anafarta isimleri ile okul kuran Ünye yönetimi ve Ünyegiller bunu başaracak güçtedir. Ünyegiller’e hayırlı olsun !
