Yeni Türk Devletinin kurulmasinin üzerinden yedi, Cumhuriyet idaresi inkilabinin ilanindan ise henüz dört yil geçmisti. Güzel Ordu Gazetesinin 7 Kasim 1927 pazartesi günkü 16.sayisinda, Devletimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal’in, Ankara Milletvekili sifatiyla, 211 oyla, ikinci defa Cumhurbaskani seçilmelerine binaen Türk Milletine yapmis olduklari açiklamalari ile Meclis kürsüsünden yaptiklari yeminlerine yer verilmisti. Gazetenin ayni nüshasinda ise Fatsa, Aybasti ve Ünye’de düzenlenen Cumhuriyet Bayrami Törenleri tafsilatli olarak anlatilmisti. Ünye’deki genel hava söyleydi: “29 Tesrinievvel..(29 Ekim) Ünye nihâyet sabirsizlikla bekledigi bu sevgili gününe kavustu. Bu mukaddes gün öyle bir sûrette tes'id (kutlama) edildi ki herhalde Ünye daha böyle bir bayram görmemistir. Günlerden beri yapilan hazirliklar Ünye'yi bu sirin beldeyi ne kadar güzellestirmisti. Her taraf yemyesil yapraklarla defne dallariyla süslenmis zarif ve sevimli tâklar vücûda getirilmisti. Arife gününü (28 Ekim) aksama kadar evinde geçiren halk bayram günü kadin erkek sokaklari doldurmustu. Herkeste büyük bir sevinç büyük bir nese görülüyordu. Saat dokuz buçuk.. Bütün ahâli ve erkân-i hükümet belediye bahçesinde toplandilar. Kiz ve erkek bil'umûm mektepliler çok muntazam bir sûrette yerlerini almislardi.
Cumhuriyet Halk Firkasi nâmina Hüseyin Hüsnü Bey, Ünye Ticâret ve Sanâyi' Odasi nâmina Ali Kemâl Bey, Türk Ocagi nâmina Dânis Bey, Mu'allimler Birligi nâmina Burhan Bey (Hanhan) ve Kaymakâm Osman Nuri Bey tarafindan çok belig ve âtesin hitaplar irâd eylendi. Halk heyecandan titriyordu. Konusmalar bitti umûm mekteplilerin, gürbüz yavrularin resmi geçitlerini seyrederken orada bulunan her Türkün gögsü gurur ve iftihar duygulariyla kabariyordu. Bahçeden çikildi.. önde talebeler oldugu halde cemiyetler ve ahâli dogru firka önüne gittiler. Firkada resmi kabuller icrâ edildi. Toplar atildi ahâli dagildi. Ögleden sonra halk yemeklerini yemisler yine belediye bahçesini doldurmuslardi. Aksama kadar millî çalgilarla türlü türlü oyunlar yapildi. Bütün halk bugünün serefine gülmek ve eglenmek oynamak istiyordu. En büyük eglenceler gece icrâ edildi. Genç ve münevver muallimler müzik idareleri altinda umûm talebelerin katilimi ile yapilan muazzam fener alayi vatani, millî parçalari ihtiva eden güzel marslar terennüm ederek bütün sehri dolastilar bahçede yerlestiler.. Bir taraftan millî çalgilarla oyunlar yapiliyor eglenceler tertip ediliyor, diger taraftan bahçe içindeki Türk Ocagi binasinda mu'allim Mehmet Arif Bey ve esi tarafindan alaturka ve alafranga sarki konserleri veriliyor..Halkin ve mekteplilerin “Yasasin Büyük Gazi! Varol!” nidalari havai fiseklerden çikan renkli isiklar yildizlari geçerek âsumâne dogru yükseliyordu”.
Cumhuriyet Bayrami Fatsa’da pek parlak bir sûrette gerçeklestirildi. Hükûmet meydâninda Hükûmet nâmina Kaymakâm Safvet Bey, Halk Firkasi nâmina Topalzâde Abdullah Bey, Türk Ocagi nâmina Kâtib Cevâd Bey, Belediye ve Ticâret Odasi nâmina Satirzâde Asim Bey, Hilâl-i Ahmer ve Tayyâre Cem'iyetleri nâmina da Dis Doktoru Yektâ Hasib Beyler Cumhûriyet ve Türk Inkilâbi hakkinda hakkinda konusmalar yaptilar. Mektepler ve halk gündüz ve gece Ocak, Firka ve Belediye önlerinde tezâhürâtta bulundular. Geceleyin tertîp edilen fener alayi ile bütün mahalleyi dolastilar. Muhabir Salim Beyin bildirdigine göre Aybasti da ise Nüfus sayimi vesîlesiyle mu'allim Bahri Bey tarafindan verilen bir konferansta Cumhuriyet idâresiyle eski pâdisâhlik devri arasinda mukâyese yapildi. Yeni sekli hükümetin dört bes sene içinde memlekete bahsettigi refâh ve saâdeti îzâh ederek tahrîr-i nüfûs gününün ferdâsinin da Cumhuriyet Bayrami oldugunu söyledi. Nâhiye Müdürü Abdulcabbar ve Mu'allim Bahri Beylerin katkilariyla merkezde büyük bir zafer taki yaptirildi. Her yer bayraklarla donatildi. Davullu, zurnali senlikler tertip edildi. Kurbanlar kesildi. Güres müsabakalari gerçeklestirildi. Ünye, Fatsa ve Aybasti da yapilan bayram kutlamalarina olan yogun katilim yöre insaninin Genç Cumhuriyet ülküsüne ve yapilan inkilaplara olan bagliliginin en samimi göstergesi kabul edilmelidir. (Güzel Ordu, Sayi 16, 7 Kasim 1927)
