Genç Cumhuriyetle birlikte Ünye kentimizde iki spor kulübü tesekkül etmisti. Bunlar Ünye Türk Spor ile Ünye Hayat Spor kulüpleriydi. Bu spor kulüplerinin ayni zamanda saz ve temsil(tiyatro) kollari da mevcut idi. Iki kulüp gençleri karsilikli müsabakalar yapiyor, yakin çevredeki ilçe ve yerlesimlere giderek müzik ve tiyatro alaninda eserler de sunuyorlardi.
9 Aralik 1932 Cuma günü Fatsa Cumhuriyet Gençlerbirligi Spor sahasinda Ünye Türk Spor’u konuk etmisti. Halk müsabakaya yogun alaka göstermisti. Havanin yagisli, sahanin çamur olmasina ragmen iki takim futbolculari büyük mücadele vermislerdi. Karsilasma Ünye Türk Spor’un 2-0 galibiyetiyle bitmisti. O yillarda iki kentte de spor meraki yavas yavas açilmaya baslamisti. Bu merak himayeye muhtaçti. 1933 yili Eylülünün ilk haftasi Niksar Idman Yurdu Gençleri Ünye’ye gelerek Hayat Spor kulübü ile bir maç yapmisti. Ünye Hayat Spor maçi 2-1 kazanmaya muvaffak olmustu. Bu maçin bir hafta sonraki Niksar’da yapilan rövansini Ünye Hayat Spor ilk maçta oldugu gibi 2-1 kazanmisti.
Ünye Atatürk büstünün Ilçebay (Kaymakam) Ahmet Feridun Bey (Çayiroglu) tarafindan yapilan açilis merasimi etkinliklerine katilmak üzere Ünye’ye gelen Bafra Gençlerbirligi takimi ile yapilan maç 2-2’lik bir skorla güzel bir sekilde neticelenmisti. Ünye Türk Spor ve Hayat spor kulüpleri faaliyetlerini hummali bir sekilde sürdürmektedir. Türk Spor Kulübü saz ve temsil heyeti 1934 Mayisinin ilk haftasi Terme’ye bir seyahat yapmisti. Hayat Spor Kulübü ise Ünye Orta Mektebi yararina bir müsamere vererek “Baykus” piyesini sahnelemislerdi. Cuma günleri ise Türk Spor Kulübü Halkevi salonunda konserler verecektir. Ünye’deki spor kulüpleri gençlerince gelirleri çesitli kurumlarimiza ulastirilmak üzere etkinlikler tertip ediliyordu. 1935 Temmuz’unun ilk haftasi geliri Kizilay’a verilmek üzere müsamere düzenlenmis ve “Çoban” piyesi oynanmisti. Piyes ilgiyle seyredilmisti. Çarsamba Gençlerinin daveti üzerine otuz bes kisilik bir kafile halinde Ünye Türk Spor Takimi Çarsamba’ya gitmistir. Çarsamba sahasinda yapilan oyun çok güzel olmustur. Oyunun 20.dakikasinda Ünyeliler ilk sayisini yapmislar ve çok alkislanmislardir. Oyunun 30.dakikasinda Ünyeliler ikinci sayisini yapmislardir. Ilk yari böyle bitmis, ikinci yarida da maçta baska gol olmamis oyun 2-0 Ünye Türk Spor’un galibiyetiyle bitmisti. Bu maçin rövansi ise Ünye’de yapilmis ve Çarsambalilar’in 1-0 lik üstünlügüyle neticelenmisti.
C.H.Partisinin 9-16 Mayis 1935 tarihindeki dördüncü büyük Kurultayi münasebetiyle Mustafa Kemal Atatürk’e memleket dâhilinde pek çok telgraf çekilmisti. Bunlar içinde Ünye C.H.P.Baskani Niyazi Bey, Ünye Türk Spor Baskani Bay Dönmez, Ünye Hayat Spor Baskani Musa Güven tarafindan gönderilmis olan telgraflar dikkatimizi çekmistir. Bu isimlere Kurultay namina cevap verilecektir. 1935 yili Temmuzunda Denizciler Bayrami Ünye’de de coskuyla kutlanmis, her taraf taklarla süslenmisti. Tertiplenen merasim Liman Baskani tarafindan degerli bir konusmayla açilmis, Türk Spor Gençleri tarafindan deniz el topu müsabakasi yapilmis, birinci gelenlere hediyeler verilmisti. Ayni gün denizde üç defa motor yarisi yapilmis, aksam ise Ünye Halkevi Musiki Subesi tarafindan bir motor süslenerek limanda bulunan Aksu Vapurunun etrafinda gezilmis, milli sarkilar söylenmisti. 1938 yili Haziraninin Üçüncü haftasinda Fatsa Halkevi Gençleri, beraber konser vermek ve bir futbol maçi yapmak amaciyla Ünye’ye davet edilmislerdi. Fatsa Halkevi gençleri yüz kisilik bir kafileyle Ünye’ye gelmisler, önce Atatürk büstüne çelenk koymuslar daha sonrada maçin oynanacagi sahaya geçmislerdir. Konserin ardindan yapilan müsabakayi Ünye Halkevi Gençleri 6-0 kazanmislardi. Coskun tezahüratlarla misafirlerini Fatsa’ya ugurlamislardi.
Güzel Ünye’mizde Cumhuriyetin ilk çeyreginden bugüne spor alaninda önemli adimlar atilmistir. Sporun farkli dallarinda çok degerli sporcularimiz yetismistir. 21.yüzyil dünyasinda insanligin ortak kaynasma vasitalarindan biri olan sporun ehemmiyeti her geçen gün bir kat daha artmaktadir. Ünye’de Sporun Tarihi derinliginden ilham alarak güçlenmesi, hamiyet sahibi Ünyeli mütesebbis ve sporseverlerin destekleriyle daha güzel yarinlara erisilmesi mümkün olabilecektir. Yeter ki kardeslik dilini güçlendirelim.
(Vakit,14.12. 1932, s. 7; Ulus, 11.5. 1935,s. 3; Son Posta 7.9.1933,s.8; Son Posta 13.9.1933,s.5; Son Posta 14. 5. 1934,s.4; Son Posta 18.5.1934,s.4; Tan,6.7.1935,s.6; Son Posta 17.7.1935,s.4; Son Posta 30.8.1935,s.8; Son Posta 4.9.1935,s.8; Son Posta 19.9.1935,s.4; Son Posta 29.6.1938,s.5;C.H.P.Dördüncü Büyük Kurultayi Tutulgasi, Ulus Basimevi, Ankara 1935)
