“Deli deli tepeli kulakları küpeli” Aşağı mahallelerin çocukları böyle bağırıyorlardı peşimizden. Biz tepeliyiz. Tepe camiinden sağa dönüldüğünde Zeytinlik sokak başlıyor ve kayrak başına kadar uzanıyordu. Kayrak başından dere köprüsüne kadar patika bir yol vardı. Zeytinlik sokak Arap Rıza’nın evine kadar bir metre genişliğinde ırmak taşından yürüme yolu dışında tamamen topraktı. Kayrak başının Ünye çarşı içine bakan yamacındaki alanın adı zeytinlikti. Hasan, Rasim, Faruk ve Tarık Sırmabıyık ailelerinin fındık harmanı olarak kullandıkları büyük çimenlik vardı. Fındık zamanı panayır yeri gibi olurdu zeytinlik. Fındık mevsimi dışında zeytinlik sokak çocuklarının oyun alanlarından biriydi. Zeytinlik sokak adını zeytinlikten, zeytinlikte zeytin ağaçlarından alıyordu, hele hele bir tanesi vardı ki ağaçların en muhteşemi. Gövdesi kıvrımlar ve oyuklarla dolu, dört çocuk el ele tutuşarak çevresini ancak sarabiliyorduk. Buradan toplanan ürün ile zeytin kurulduğunu büyüklerden dinlemiştim. Parseller halinde satılan zeytinliğin zeytin ağaçları da tek tek kesildi. Üst baştaki ağaçların en büyüğü; çıkacak odun karşılığında kesilmesine karar verildi. Kesilmesi emrini veren sahip ile kesip odunu alanın isimleri bende saklıdır. Kesimi yapanın 3 yıl kışlık odun almadığı bunun yanında her yıl bir yeni soba aldığını dinlemiştim, düşünelim ki kalorisi ne kadar yüksek. Zeytin ağaçlarına; Top yanı, Aya Nikola, Sahil köy ve Ünye’nin birçok yerinde münferiden halen rastlanabiliyor.
Parsellerde binalar yükseldi yerleşim başladı. Sokaklardan biri zeytinlik sokak 1, bir diğeri Zeytinlik sokak 2 oldu. Zeytinlik sokak da çok uzun yıllar sonra Tepe cami sokak adını aldı
Yıl 2001 … Ziraat Yüksek Mühendisi Kenan Kalaycı girişimi ile Ünye Kaymakamlığı, Ünye Belediye Başkanlığı, Ticaret Odası, İlçe Tarım Müdürlüğü ve Gazeteciler cemiyeti katılımları ile “Ünye’de Zeytin tarımı” ana temalı bir toplantı gerçekleştirildi. Amaç tek ürüne bağımlılıktan kurtulmak, bölge insanının gelir seviyesini yükseltmek girişimin hedefi olarak belirlenmişti.
Zeytincilik Enstitüsünün “Türkiye’de zeytin haritası” incelendiğinde Karadeniz kıyı kesimi, Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin zeytin tarımına elverişli olduğu görülmekte. Sn. Kenan Kalaycı’nın hazırlayıp sunduğu; İlçe Tarım Müdürlüğü önderliğinde Ticaret Odası destekli deneme bahçesi kurulması ve 2-3 yıl takip edilmesi projesi başladığı yerde duruyor gibi. Ancak Sn. Kalaycı’nın İzmir den gönderdiği 100 adetin üzerindeki zeytin fidanının dikiminin üzerinden yaklaşık 20 yıl geçti. On beş yıldır ürün veriyorlardır.
Zeytincilik Araştırma Enstitüsü gibi duayen bir kuruluş, deneyimli Tarım Müdürlükleri, girişimci Ziraat odaları yanında donanımlı ve deneyimli Kenen Kalaycı gibi iyi insan bir hemşerimiz var. İklim elverişli, toprak müsait, bilgi birikimi var. Zeytinin Fındık ile beraber ikinci ürün olarak bölgeye yerleşmesine Ünye üreticisi liderlik yapmalıdır. Ünye Ziraat Odasının Çalışkan, aklıselim, yenilikçi Başkanı Sn. Osman Sarıkahraman etkili biçimde konuya liderlik yapmalıdır. Yerel yönetimler ve Mülki İdare destekleri başarının vazgeçilmezidir.
Zeytin ağacı insanlara cömertçe verilen büyük bir hediyedir. Oldukça dayanıklıdır, toprak erozyonu önleyici en etkin ağaçlardan biridir, ölmez ağaçtır, uzun yıllar boyunca yaşar. Yaşıyorlar da. Sadece bugüne değil, gelecek nesillere de ekonomik büyük değer sağlar.
Yabani zeytinin doğduğu yerdir ANADOLU.
