Türkiye’nin ilk yerli uçağı Vecihi –K-6 28 Ocak 1925 yılında havalanmıştır.
Vecihi Hür Kuş’un sevdasıydı bir yerli uçak yapmak… Yaptı da. Ama sevdasını daha ileri taşımasına, seri imalat yapmasına, hedeflerinin gerçekleşmesine destek verilmedi sonraları.
Vecihi Hürkuş, 6 Ocak 1896 yılında İstanbul’da doğdu. Birinci Dünya savaşına katıldı. Yaralanınca İstanbul’a dönerek Yeşilköy’deki tayyare mektebine girerek pilot olarak mezun oldu.
Birinci dünya savaşı sırasında pilot brövesi alarak 7. Tayyare bölüğünde Ruslara karşı yapılan harekâta katıldı. Başarılı keşif ve bombardıman uçuşları yaptı, bu arada girdiği bir hava muharebesinde bir Rus uçağını düşürdü.
Vecihi Kuş uçak düşüren ilk Türk tayyarecisidir. Daha sonra Ruslara esir düşen Vecihi Bey, bir yolunu bulup kaçarak bu esaretten kurtuldu. Türk kurtuluş savaşına katılan Vecihi Kuş, İnönü ve Sakarya meydan muharebesi sırasında çok başarılı keşif ve destek uçuşları yaptı, bir Yunan uçağını düşürdü.
Vecihi Bey istiklal madalyasına layık görüldü, ayrıca TBMM tarafından üç kez takdirname verilen tek kişidir. Savaştan sonra İzmir’de tayyarecileri eğitmeye başladı.
İzmir Gaziemir’de uçak yapım projesine başladı. 1923 yılında Yunanlılardan ganimet olarak kalan motorlardan yararlanarak ilk Türk uçağını imal etti. Ancak bir gariplik yaşandı, izin verecek merci olmadığı için, izinsiz havalanmış, ödül beklerden tersine bu yüzden cezalandırılmıştır.
Daha sonra askeri havacılıktan ayrılarak uçak tasarım ve yapım işlerine koyulur.
1930 da Kadıköy’de bir keresteci dükkânını kiralayarak ilk Türk sivil uçağını inşa attı. İlk uçuşunu 27 Eylül 1930 da Kadıköy Fikirtepe’de büyük bir kalabalık ve basın topluluğu karşısında yapmıştır.
Bu uçuştan sonra Vecihi X IV uçağıyla önce Yeşilköy’e, sonra da Ankara’ya uçtu.
Uçabilir sertifikası için İktisat Bakanlığına başvurmuş,13 Ekim 1930’da Yaptığı Tayyarenin teknik vasıflarını tespit edecek kişi bulunmadığından, gereken vesika verilmemiştir cevabı almıştır.
Vecihi Bey yılmamıştır… 1932’de Vecihi Hürkuş, sivil Tayyare mektebi isimli Türk sivil havacılık okulunu açmıştır. Okulda ilk kadın pilotu olan Bedriye Gökmen ile birlikte 12 pilot yetişirmiştir.
İstanbul Kalamış – Kadıköy’de Türkiye’nin ilk sivil uçağı VECİHİ X IV, ilk eğitim ve spor uçağı VECİHİ XV, 160 beygirlik Mercedes uçak motorlu deniz kızağı VECİHİ SK-X üretilmiştir.
Vecihi Hürkuş’un hayalleri çok genişti… 1937 yılında Türk Hava Kurumu, Vecihi Hürkuş’u mühendislik eğitimi alması için Almanya’daki bir mühendislik okuluna gönderdi. Şimdi dikkat buyurun! Atatürk’ün vefatından sonra,1939 yılında mezun olarak ülkesine dönen Vecihi Hürkuş’a iki yılda mühendis olunmasının imkânsızlığı gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı verilmedi.
O yılmadı… 1954 yılında ilk hava yolu şirketi olan Hürkuş hava yollarını kurmuş, ancak kazalar, kaçırılmalar ve sabotajlar gibi sebeplerle önüne hep takoz koyulmuş, şirket uçuştan men edilmiştir.
Havacılık tarihinin en üretken ve girişimci kişilerinden olan Vecihi Hürkuş, Ankara’da 16 Temmuz 1969 tarihinde Gülhane Askeri Tıp Akademisi hastanesinde vefat etmiştir.
Atatürk’ün önderliğinde kurulan fabrikalar, onun ölümünden sonra, bilhassa silah ve uçak fabrikalarının başına hep esrarengiz şekilde belalar gelmiş, bu yatırımlar ne yapılıp edilmiş yok edilmiştir. Ne yazık ki Türkiye’nin özellikle de savunma sanayinde attığı adımlar dış mihraklar ve onların içimizdeki partnerlerince yok edilmeye çalışılmış, bunda da uzun yıllar başarılı olmuşlardır.
Örneğin Nuri Killigil Paşanın silah fabrikası sabotajla patlatılmış yok edilmiştir.
Nuri Demirağ’ın uçak fabrikası kapattırılmıştır. Vecihi Hürkuş’un başına gelenler ise yukarıda özetlenmiştir.
Bunları anlamak için çok ileriye gitmeye gerek yok… Hala günümüzde bile savunma sanayindeki atılımlara burun kıvıran, hatta karşı çıkan, daha şaşırtıcı olanı ise iktidara geldikleri takdirde insansız hava araçlarının üretimini kaldıracaklarını ima eden siyasiler ve yandaşları yok mu?
Ama başaramayacaklar… Türkiye kabuğunu kırmıştır. İlerleyişini ne dış akıllar ne de içerdeki piyonları asla durduramayacaklardır… Bunlara inanan çokbilmiş insanlara da Allah akıl, aklıselim versin.
