Yesil bir ekonomi, sürdürülebilirligi mümkün kilan dogal sistemi korurken refah artisi olusturan bir ekonomidir . Yesil ekonomi çevresel riskleri ve ekolojik kisitlari azaltmayi ve çevreyi bozmadan sürdürülebilir kalkinmayi desteklemeyi amaçlar. Yesil olmasi için, bir ekonominin yalnizca verimli olmasi yeterli degildir, ayni zamanda bu ekonomi adil de olmalidir. Ülke bazinda ve küresel düzeyde hakkaniyeti göz önünde bulundurmali; özellikle düsük karbonlu, etkin kaynakli ve sosyal olarak kapsayici bir ekonomiye geçisi saglamalidir.
Döngüsel ekonomi - büyüme ve refahin, dogal kaynak tüketiminden ve ekosistemin bozulmasindan ayriklastirildigi bir sistemdir. Kullanilmis ürünleri, bilesenleri ve malzemeleri atmak yerine onlari dogru deger zincirlerine yeniden yönlendirerek, dogayla dengeli ve ondan ilham alan saglikli bir ekonomiye sahip bir toplum mümkün kilinabilir.
Eko yenilikler - çevreyi korumak ve endüstriyi daha rekabetçi yapmak amaciyla; teknolojiyi ve is modellerini temel alan süreçleri kullanarak, kaynaklarin etkin kullanilmasini saglayan çözümlerdir. Inovasyon kavramina dayandirilarak yapilacak bir tanimda ise eko yenilikler, yeni fikirler ve teknolojilerin kullanilmasiyla, mevcut (sosyal) sistemlerin planli ve amaca yönelik çagdaslastirilmasi; ekonomide yeni ürünlerin, üretim teknolojilerinin ve organizasyon biçimlerinin yaratilmasi ve tanitilmasidir.
Yesil Isler - çevresel kaliteyi korumaya ya da iyilestirmeye önemli derecede katki saglayan tarim, imalat, ar&ge ve idari ve hizmet faaliyetlerindeki islerdir. Bunlar, asagidakilere yardimci olan isleri içerir:
? Ekosistemleri ve biyoçesitliligi korumak;
? Yüksek verimlilik stratejisiyle enerji, materyal ve su kullanimini azaltmak;
? Ekonomiyi karbondan arindirmak;
? Atik ve kirliligin tüm biçimlerini azami seviyeye çekmek veya bunlardan bütünüyle kaçinmak.
Çevreyi korumaya ya da restore etmeye katkida bulunan hakkaniyetli isler , imalat ya da insaat gibi geleneksel sektörlerde ya da yenilenebilir enerji ve enerji verimliligi gibi yeni gelismekte olan yesil sektörlerde bulunabilmektedir. Yesil isler:
? Enerji ve hammadde verimliligini artirir;
? Sera gazi emisyonlarini sinirlandirir;
? Kirliligi ve atigi minimum düzeye indirir;
? Ekosistemleri korur ve restore eder;
? Iklim degisikliginin etkilerine karsi uyumu destekler.
Neden Yesil Bir Ekonomi?
Yesil ekonomiyi savunmak amaciyla kullanilabilecek argümanlar ve gerçekler
Yesil ekonomi, daha çok kâr ve daha çok tüketimden ise daha iyi ve daha mutlu bir yasam yaratmakla ilgilidir. Para, gida, su, enerji ve dogal kaynaklar sinirlidir. Bunlarin tersine refah ve mutluluk talebi ise sinirsizdir. Bazi bölgelerde ve sektörlerde yesil ekonomi uygulamalari halihazirda görülmektedir. Bu tip bir ekonomide sadece gelir, ücretler ve Gayri Safi Yurtiçi Hasila (GSYH) degil refah ve mutluluk da göz önünde bulundurulmaktadir. Daha kaliteli bir yasam hedefine ulasabilmek için toplumlarimizin bagimli oldugu “ne pahasina olursa olsun büyüme” paradigmasindan, fosil yakit tüketiminden ve asiri tüketimden kurtulmasi gerekmektedir. Yesil ekonomi, tüm canlilarin refahina önem veren, sürdürülebilir ve arzu edilen ortak bir gelecek tasavvuru olarak görülmelidir.
Yesil ekonomi, (GSYH ile ölçülen) ekonomik büyümeyi degil, (GPI5 ile ölçülen) hakiki gelismeyi dikkate almaktadir. Sanayi sektörünün yarattigi kirlilik GSYH’yi sisirmektedir: hem kirliligin yaratilmasi sirasindaki hem de temizlenmesi için yapilan harcamalar GSYH’yi arttirmaktadir. GPI ise yaratilan kirliligi, temizleme maliyeti civarinda bir kayip olarak görmektedir ve kirliligin çevreye olan olumsuz etkilerini de hesaba katmaktadir, dolayisiyla çok daha gerçekçi bir ölçüm sunmaktadir. Yesil ekonomi istihdam yaratir
? AT’ye (Avrupa Toplulugu) göre 2030 yilina kadar Avrupa’da tasnif ve geri dönüsüm endüstrileri ile 200.000 yeni is yaratilmistir.
? 2016 sonunda rüzgâr endüstrisi Dünya genelinde 1.155.000 is yaratmistir ve yine 2016 yilinda 9,8 milyon insan yenilenebilir enerji sektöründe istihdam edilmistir.
? AB’de ise 2011 yilinda 240.000 insan rüzgâr endüstrisi tarafindan istihdam edilmistir. AB genelinde issizligin %9,6 artmasina ragmen rüzgârin yarattigi istihdam %30 artmistir.
? 2016 yilinda yenilenebilir enerji sektörü küresel ölçekte 9,8 milyon insana istihdam saglamistir.
Yesil ekonomi daha çok kazandirir. ABD’de temiz ekonomi isleri diger islerden daha yüksek ücretler vermektedir. 2015 yilinda temiz ekonomi alaninda çalisanlarin ortalama ücretleri 62.089 dolar iken diger islerde bu sayi 52.942 dolardir.
Yesil ekonomi kaynak tasarrufu saglar.
Plastik geri dönüsümü. Plastigin geri dönüstürülmesi, Avrupa’nin ithal edilen fosil yakitlara olan bagimliligini azaltmasina ve Paris Anlasmasi’nin yükümlülüklerinden biri olan emisyonlarinin düsürülmesine yardimci olacaktir. AB’de bir senede yaklasik 26 milyon ton plastik atik üretilmektedir ancak bu atiklarin %30’undan azi geri dönüsüm amaciyla toplanmaktadir, kalan %31’i çöp sahalarina ve %39’u ise yakilmaya gönderilmektedir. Avrupa kaynakli plastik atiklar Akdeniz ve Kuzey Kutup Bölgesi gibi hassas deniz alanlarini kirletmektedir. Plastik paketleme yüzünden olusan yillik kayip 70 ile 105 milyar avro arasindadir. Plastik paketleme malzemelerinin ürettigi degerin sadece %5’inin ekonomide kaldigi tahmin edilmektedir, kalani çok kisa süreli kullanimlardan sonra kaybedilmektedir. Geri dönüstürülmüs malzemelerin gittikçe artan kullanimiyla yapilan plastikler ve yenilikçi plastik tasarimlari için olusan pazar, temiz büyüme fikriyle de uyusmaktadir. Avrupa’da geri dönüstürülmüs plastiklere olan talep dört kat artarak, geri dönüsüm sektörünün istikrarli bir gelire sahip olmasini ve sektör çalisanlarinin is güvenligini saglamaktadir.
? 10 megavatlik bir rüzgâr tarlasi iki ay içerisinde kolayca insa edilebilmektedir. 50 megavatlik daha büyük bir rüzgâr tarlasi ise alti ayda insa edilebilmektedir. 20 tane 50 megavatlik rüzgâr tarlasi ise alti ayda yapilabilmektedir. 1000 megavatlik (20 tane 50 megavatlik rüzgâr tarlasina denk) bir nükleer santralin insasi ise sekiz ila 15 yil sürmektedir.
? Makedonya’da turizmi yesillendirmeye yönelik yatirimlar enerji, su ve atik maliyetlerini düsürebilir ve biyoçesitliligin, ekosistemlerin ve kültürel miraslarin degerini arttirabilir. Bu önemli çevresel kazanimlar arasinda su tüketiminin (%18), enerji kullaniminin (%44) ve emisyonlarinin (%52) azalmasi gösterilebilir.
Yesil ekonomi para kazandirir. yenilenebilir enerji daha ucuz, daha kolay ulasilabilir ve daha kârlidir. Günesin hizli temposu, dünyanin en hizli büyüyen enerji kaynagi olmasini saglamaktadir ve hali hazirda günes enerjisi üretimi diger enerjilere göre daha ucuzdur. Aralik 2016'da yeni bir günes enerji tesisi kurmanin ve insa etmenin maliyeti, yenilenebilir muadili olan rüzgâri (1,66 dolar/vat) ve tüm fosil yakit rakiplerini geride birakarak, vat basina 1,65 dolara düsmüstür. Ayni yil, Dubai'de bir ticari günes enerjisi tedarikçisi, günes enerjisini kilovat saat basina 0,029 sent olarak satarak tüm enerji kaynaklari içinde dünya rekoru kirmistir. 2016’ya kadar olan 40 yilda, ABD’de bir milyon günes enerji sistemi kurulmustur ve 2019 yilina kadar bir milyon kurulum daha beklenmektedir. Günes enerjisinin verimliligi her geçen gün artarken, maliyeti ise buna oranla düsmektedir. Günes enerjisi maliyeti azalirken, sebeke elektriginin maliyeti kademeli olarak artmaya devam etmektedir. ABD’de bireysel günes enerjisi kullanan ev sahiplerinin 5 ila 8 yil arasinda kâra geçmeleri ön görülürken, ayni ev sahiplerinin 5 ila 10 yil içinde 20.000 dolardan fazla tasarruf edecegi tahmin edilmektedir. Hatta Bulgaristan'da, fosil ve nükleer sektörlerinden gelen bürokratik zorlamalar ve politik diretmelere ragmen, 30'dan fazla bireysel ev sahibi, evdeki enerji tüketimini en aza indirmekte, kendi günes enerjisini üretmekte ve sebekeye geri satmaktadir.
? Iklim degisikligi konusunda adimlar atan sirketler, bu konuda harekete geçmeyen sirketlere göre %18 daha fazla yatirim kârliligina sahiptir; bu oran emisyonlarini azaltmayi reddeden sirketlere göre %68 daha fazladir.
? Sürdürülebilirligi temel stratejileri arasinda gören S&P 500 sirketleri, bu alanda geri kalmis sirketlere oranla daha yüksek performans göstermislerdir. 1980’lerin sonlarinda S&P indeksindeki 10 petrol ve gaz sirketinden bugün sadece bir tanesi varligini sürdürmektedir.
