Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, vaktiyle insanların ve hayvanların birlikte konuştuğu zamanlarda, güneşin denizden doğup denizden battığı bir sahilde UNİEH adında bir yer varmış. Gel zaman, git zaman Adı Ünye olmuş. Geleni gideni çok olurmuş. Her seferde bir tomurcuğu kopar, bir dalı kırılır, bir taşı eksilirmiş. Çınarlık deresinden burun ucuna(çömlekçi) kadar ay parçası topoğrafya üzerine konumlanmışmış. Ahşaptan yapılmış evleri birbirinin manzarasını kapatmazmış, denize dik sokakları sayesinde Eyyamıbahur sıcaklarında bile pek serin olurmuş. Yıldız, Karayel rüzgarlarına karşı korunaklı olduğundan bahçelerinde zeytin ağaçları, üzüm bağları, Meyve bahçeleri, aroması yüksek mandalina bahçeleri varmış. 1830 yılındaki büyük yangında Rum mahallesi, Burun ucu ve yalı kahvesi evlerinin tamama yakını yanmışmış. Yalı kahvesinden Paşabahçe Saray duvarlarının ortalarına kadar taş rıhtım üzerinde yapılmış kaldırım ve yol varmış, deniz derinliği 1,5 metreyi geçiyormuş. Çömlekçiye kadar uzanan sahil şeridinde bir ayağı karada diğer ayağı denizde yalı evleri sıralanıyormuş. Balkonlarından denize atlanıyormuş bile. O zamanlar; fırtınalı havalardaki dalgalara mani, normal çırpıntılarda suların oynaşmasına kıyı engelleri yokmuş. UNİEH den; kuruluşundan itibaren Mısır’a, Kırım’a ve iç limanlara büyük ve küçük çaplı yelkenlilerle Şarap, Deri ve deriden mamul ayakkabı (çapula), kendirden mamul ip, halat, canlı hayvan ve tarım ürünleri ticareti yapılırmışmış.
Az gittik uz gittik yakın zaman masalına geldik. Güneş denizden altın bir tepsi gibi doğarken koyunda demiri, kumsalında sere serpe uzanmış gökkuşağı renkli balıkçı kayıkları ve minik botlarını okşayarak yükselirmiş. Günler günleri, aylar ayları, yıllar yılları kovalarken Masalların kötü karakteri Gargamelm’in planları ortaya dökülmüşmüş. Balıkçıları ve deniz tutkunları tedirginlik sarmış, nereye savrulacaklarını düşünmeye başlamışlar, geceleri gündüzlerine karışmış. Ünyecik de karalar bağlayıp düşünüyormuş ne yapsaymış. Ünye Balıkçı barınağında balıkçı tekneleri rıhtımı ile ana mendirek üzerinde çimento fabrikasının ticari rıhtımı da varmış. Adı liman konulup Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından Çimento fabrikasına kiraya verilmiş ama Ünyecik buradan bir pay alamamış. Balıkçı rıhtımı ve balıkçı teknelerinin durumlarının ne olduğunu bilen çok kişi yokmuş. Gargamel’in söylentileri dalgalar halinde yayıyormuş. Ordu Büyükşehir Belediyesi Çimento Fabrikası önündeki Yöresel ürün pazarı deniz tarafına balıkçı çekek yeri yapılacakmış, projeleri bile hazır diyorlarmış. Mahalleli konuşuyor işiten işitiyormuş. Bu proje sonucu Yalı kahvesindeki balıkçı ve deniz tutkunlarının kayıkları da açıkta kalmayacaklarmış, dizi dizi deniz köşkleri bile yapılabilecekmiş buraya. Tencere yuvarlandı kapağını buldu tam olarak diye söyleşiyorlarmış ahaliden zevat. Bakırdan büyük kazanın yuvarlanma gürültüsüyle irkilerek uyanmış Ünyecik, gözleri korkudan faltaşı gibi açıkmış. Gözlerini ovuşturarak kötü bir rüyadan uyandığına çok sevinmişmiş.
Yalı kumluğunda aman zaman dinlemeyen zalim operatörün merhamete gelmesini bekleyedurmuşmış Ünyecik. Balıkçılarını, kayıklarını, deniz sevdalılarını ve minik teknelerini düşünmüşmüş, serin poyrazları düşlemişmiş bağrında, gözleri dolu dolu olmuşmuş ve bir türkü tutturmuşmuş Ünyecik.
Kayığımın yelkeni poyraz ile dolar, Ünyeliler Ünyeciğine böyle mi yapar.
BİR SEVDA ŞİİRİ
Suhuletin güvertesindeyim,
İstanbul’u seyrediyorum.
İstanbul yorgun, İstanbul suskun.
Beyaz köpükler içinde batıp çıkıyor Suhulet.
Düşlerim Sarayburnu sularının girdaplarında kayboluyor.
Sabahı sabah ettim.
Alacakaranlıkta horozlar, horozlu saat ile yarışta.
Kapalıçarşı’da şark kahvesi,
Bardak şıkırtıları, havada keskin kahve kokusu.
Sevdalarla geçip giden ömrüm…
Yüreğim yangınlar içinde,
Yangınlar yüreğimde,
Yanan yüreğim Ünye’de…
Poyrazlar soğutsun yüreğimi…
O deli poyrazlar nerede…
Eren Tokgöz